مقطعات ادیب الممالک

مسمط راز تیموری بشنو ای فرزند تا ازین دفتر خوانمت از بر راز تیموری یک گروهی را بینم اندر سر جقه عدل است تاج منصوری…

ماده تاریخ میرزا علی اکبرخان پسر میرزاعلی قائم مقام در صفر ویرانه کرد چرخ بستان و کاخ ما شد تنگنا غم قصر فراخ ما آن…

گفتی ای دوست مرا با چه سمت می شمری من چگویم که تو از حال دلم آگاهی کار من چاکری و کار تو فرماندهی است…

فراموشم نشد پندی که میگفت به پور خویش پیری در بخارا که گر در کار خود جنبش کند مرد توان سفتن به سوزن کوه خارا

شب پاسی را هر آنکه آماده کند باید که به جام نیلگون باده کند تاریخ زه مادر فیروز اینست گربه به فراش موش سه زاده…

ز ده مویز کسی کو طلب کند گندم چو ابلهی است که جوید ز یاسمین گشنیز مویز زاده تاک است و نان سلاله خاک نژاد…

در مقدمه طبع شاهنامه در وصف دربار مظفرالدین شاه در بوستان سروش همی روید از درخت وز آسمان ببارد دانش ز ماه و هور تابد…

در جواب کسیکه از وی تلخنه دوغ خواسته فرماید ای آن کسی که گرفته است آسمان شرف ز آفتاب کمالت همیشه فرو فروغ درون مزرع…

خطاب به خازن عدلیه خازن صندوق عدلیه شدی تا بداند مؤمن و گبر و جهود کز برای مرده ات تا بیست پشت اندرین صندوق جز…

خداوندا توئی امروز در ملک چراغ مملکت شمع قبیله بتانت بحر دانش را سفینه کلامت بیت حکمت را عقیله جمال دانش از رویت هویدا چو…

تاریخ جلوس مظفرالدین شاه تاریخ جلوس شه مظفر آن خسرو آفتاب تمکین جستم ز خرد نکو سرائید لفظی خوش و گفته نوآیین گفتا که دو…

بسکه از بخت خویش مایوسم جاودان اندرین سرای سپنج روز تا شب بسان نرادان با غم دل همی زنم شش و پنج استخوانیست پیکرم بی…

ای مجیرالسلطنه از سعدالملک دفتری دارم ز سر تا پا گله گر بگوئی بنده را کز دامنم دست برکش چون نیم او را لله پاسخت…

آن را که پدر تجربت و فضل نیاموخت زود است که از کار فلک تجربه گیرد و آن خوی که گردون نکند چاره او را…

ارشدالدوله ای که پیش لبت با زبان فصیح خاموشم روز جمعه فرامشم نکنی ای که هرگز نه ای فراموشم

من که بی تاج و تخت و گنج و سپاه در اقالیم سبعه سلطانم بی قیاس مقام و منصب و مال بنده مصطفی قلی خانم

ماده تاریخ قنات نوین نیر الدوله در مشهد در زمان شهریار دادگر «شه مظفر» خسرو گیتی ستان داور مشرق زمین «سلطان حسین » آنکه رایش…

گفت آذرباد مهر اسپنتمان هرکرا این پنج شاد از بعث و نشر شرم یزدان و شکوه مردمان بیم دوزخ مهر جان امید حشر

عمید سلطنه سردار امجد آنکه ندید دو چشم گیتی چون او یکی سپهبد راد دو چیز بنده فرمان اوست خامه و تیغ دو چیز زنده…

شاد زی ای شهریار قدر دان کز فضل تو گشت بازار معارف گرم و پشت دین قوی قطب عالم باش و خورشید جهان اندر زمین…

ذیل تصویر خود در مدح نقش نقاش نوشته حبذا نقشی که بنمود آشکارا میر خضر آساز کلک چون مسیحا میرزین العابدین نقاش ایران کش همی…

در مقدمه شاهنامه فروشد به فرمان یزدان پاک ز رخشنده گردون بر این تیره خاک یکی نامه آسمانی بدست نبشته در آن راز بالا و…

در تهنیت ولادت چو بر شد هفت ساعت ثلث کم از شام دوشنبه شد اندر نیم شب ناگه چراغ صبحگه روشن نهم از ماه شوال…

خطاب به آقای میرزا احمدخان مدعی العموم چامه من پیش گفتارت بدان ماند که کس در سپهر آرد ستاره در بهشت آرد گیا چون فراوان…

حسرت نعمت چون در زریق که اکنون ملک حاجی حسینقلی خان نظام الدوله است جناب بیگلربیکی آذربایجان که شمس المعالی در حسرت نعمت وی مرده…

تاجگذاری پادشاه آفتابی است تاج شاهنشاه سایه گستر بفرق ظل اله آفتابی فراز سایه حق سایه ای زآفتاب هشته کلاه آفتابی که زهره و مه…

بر نثار خاک راهت ای نگار سنگدل چند چیز آورده ام کز نامشان هستم خجل سکر از شکر شراب از شعر و مشک از نوک…

ای که دایم کدیور قلمم تخم مهرت به مزرع دل کاشت در حضور تو خامه ام شرحی غم دل را درین صحیفه نگاشت پختم از…

امیر حشمت جادوکش آنکه در گیتی سپاهیئی است به میدان جنگ مریخش چو کرد تخلیه تبریز را ز لشکر روس «امیر حشمت جادوکش » است…

ادیب گفت بر اندام ملک و پیکر دین لباس عافیت از تیغ ظلم چاک شده حکیم گفت ازین خاک امید خیر مدار که صد هزار…

همه صاف طینت همه پاکدامن همه با شهامت همه با فتوت همه شیر خورده ز پستان دانش همه بسته با علم عقد اخوت همه زاده…

مگرد ای پسر گرد دانش که دانش تنت غرق اندوه تا گردن آرد ره ابلهی جوی کآیین فکرت ترا روز تا شب به خون خوردن…

ماده تاریخ عزل عین الدوله چونکه براخیه خر میر آخور عشوه هایش همه دروغی شد ماست را کیسه کرد و کلک قضا بهر تاریخ گفت…

گفت با جفت خویش شیخ حسن کای پری پیکر لطیف اندام تا که در مستراح عبدعظیم بودم ابریق دار خاصه و عام اندران مرتع خصیب…

عید غدیر در مجلس عقد ظهیرالاسلام دوش از جناب آصف پیک بشارت آمد کز حضرت سلیمان عشرت اشارت آمد امروز جای هر کس پیدا شود…

شاهین تیز پنجه زرین پرم پرید خواب از درون دیده و هوش از سرم پرید در جنگ اژدها نپریدی کک نرم اینک ز بانک مرغ…

دیدم میان کوچه پیر لبو فروشی بار لبو نهاده پشت دراز گوشی می گفت گرم و داغ است شیرین لبوی قندی وافکند از این ترانه…

در مرثیت برادر میرزا سید محمد مجتهد طباطبائی برادر پدر ما اگر ز دنیا رفت زسوگ او همه دلخسته و پریشانیم بر این بزرگ پدر…

در جشن افتتاح مدرسه سادات فرماید مرغان بهشتی به سحر نغمه سرایند بر روی گل تازه به گلزار سعادات یا درس همی خوانند اطفال سخنگوی…

خطاب به آقای بینش ذره بینی که ماند از این ذره روز پیشین به خانه بینش سیداصغر به بنده باز آورد گشت پیدا نشانه بینش

چو سالار دولت پی جنگ ملت به دزدان و بی دولتان معتصم شد چنان تاخت در کین که بر اهل غیرت قتالش همی فرض و…

تا سپهدار به شطرنج هنر چیره بر دشمن خونخوار شده ماحی سیرت ناهنجاران حامی زمره احرار شده چتر استبداد از صرصر داد پست و وارون…

بحاجی رضاخان دکتر بگوی که جام طمع را حمیه توئی چو از دوده حارث کلده ای گل بوستان سمیه توئی چو عم تو باشد زیادبن…

ای درخت سبز اگر روزی بدست باغبان اره بیداد بینی سوی دست اره بین گرنه دستش از تو بودی کی بر آوردی بعمد از برای…

آمد نغز و هژیر و فرخ و فیروز اضحی و عید غدیر و جمعه و نوروز گشته برابر چهار عید مبارک آمده از پی چهار…

ادیب الممالک در سفر دوم که بآذربایجان آمده بودم این قطعه را از تبریز به کردستان خدمت خداوندزاده آقای عبدالحسین خان امیر تومان که به…

نیز در مدح مظفرالدین شاه کسان زخارف دنیا بدین خریدارند تو این جهان بفروشی و نام نیک خری چو نام نیک بماند بجای بگذاریش چو…

مروان بن محمد مروان بن حکم در سال یکصد و سی و دو ارتحال یافت در بام ملک نوبت عباسیان زدند وز خاندان حرب شهی…

ماده تاریخ جلوس محمدعلیشاه قاجار شهنشاه ایران محمدعلی شه بگردون دولت برافراشت خرگه سریر از سپهر آمدش افسر از خور سپاه از کواکب شدش رایت…

گفت ظریفی که دولت از حدث اندر ریش بیالود و خم شدش کمر از دین عین نجس را اگر ازاله توان کرد کوژی و آلودگی…