قطعات و ابیات پراکندهٔ قصاید – عنصری بلخی
سپهسالار لشکرشان یکی لشکر کاری
سپهسالار لشکرشان یکی لشکر کاری شکسته شد از و لشکر ولیکن لشکر ایشان
ملک چو اختر و گیتی سپهر و در گیتی
ملک چو اختر و گیتی سپهر و در گیتی همیشه باید گشتن چو بر سپهر اختر
همیشه دانش ازو شاکرست و زر بگله
همیشه دانش ازو شاکرست و زر بگله از آنکه کرد مر این را عزیز و آنرا خوار
از دولت عشق است به من بر دو موکل
از دولت عشق است به من بر دو موکل هر دو متقاضی به دو معنی نه به همتا این وصف دلارام تقاضا کند از من…
ای رخ رخشان جانان زیر آن زلف بتاب
ای رخ رخشان جانان زیر آن زلف بتاب لالۀ سنبل حجابی یا مه عنبر نقاب
به مستحقان ندهی هرآنچه داری و باز
به مستحقان ندهی هرآنچه داری و باز دهی به معجر و دستار سبزک و سیماک
حکایت کند نرگس اندر چمن
حکایت کند نرگس اندر چمن ز چشم دلارام روز خمار ز مینا یکی شاخ دیدی لطیف درم برگ آن شاخ و دینار بار چو فیروزه…
ز بهر سور ببزم تو خسروان جهان
ز بهر سور ببزم تو خسروان جهان همی زنند شب و روز ماه بر کوهان
سر زلف مشکین جانان من
سر زلف مشکین جانان من مرا کشت و پیچید بر جان من ایا ترک سیمین تن سنگدل هویدا بتو راز پنهان من دو ابرند زلف…
کنند واجب جذری هم اندر آن ساعت
کنند واجب جذری هم اندر آن ساعت بهر شبی و سپارد بناقد وزّان
اگر چه باد ندارد ز نقش و عطر خبر
اگر چه باد ندارد ز نقش و عطر خبر بتابش اندر نقاش گردد و عطار گهی بگستردش همچو مشگ بر لاله گهیش توده کند چون…
به هیچ در نروی تا در آن نیابی سود
به هیچ در نروی تا در آن نیابی سود به هیچکس نروی تا در آن نبینی رنگ
چرا بگرید زار ار نه غمگنست غمام
چرا بگرید زار ار نه غمگنست غمام گریستنش چه باید که شد جهان پدرام
حلقهٔ زلفش به گل بر غالیه دارد همی
حلقهٔ زلفش به گل بر غالیه دارد همی گل به بوی غالیه سنبل به بار آرد همی نیست سنبل کان خط مشکین آن ترک منست…
سخاوت تو ندارد درین جهان دریا
سخاوت تو ندارد درین جهان دریا سیاست تو ندارد بر آسمان بهرام
کوکنار از بس فزع داروی بیخوابی شود
کوکنار از بس فزع داروی بیخوابی شود گر برافتد سایهٔ شمشیر تو بر کوکنار
نا داده سود باشد و داده زیان بخلق
نا داده سود باشد و داده زیان بخلق او داده سود بیند و نا داده را زیان
پاسخی ده تا نشان یابم ز ناپیدا دهان
پاسخی ده تا نشان یابم ز ناپیدا دهان در جهان هرگز که دید از چیز ناپیدا نشان مردمان پیدا دهان دارند و ناپیدا سخن تو…
جهانرا اگر چه هست ، فراوان کده رسد
جهانرا اگر چه هست ، فراوان کده رسد هم از بندگانش هر کده را کدیوری
خوارزم گرد لشکرش ار بنگری همی
خوارزم گرد لشکرش ار بنگری همی بینی علم علم تو بهر دشت و کردری
سروست و بت نگار من آن ماه جانور
سروست و بت نگار من آن ماه جانور ار سرو سنگ دل بود و بت حریر بر
مشکین شود چو باد بزلف تو بگذرد
مشکین شود چو باد بزلف تو بگذرد عاشق شود کسیکه بروی تو بنگرد بر غالیه بماند بر عارض تو باد گاهش برو بمالد و گه…
اگر نه تیمار از بهر عاشقت بودی
اگر نه تیمار از بهر عاشقت بودی برامش تو ز گیتی برون شدی تیمار
بوسه ندهد ما را ، ما را ندهد بوسه
بوسه ندهد ما را ، ما را ندهد بوسه غمگین دل ما دارد ، دارد دل ما غمگین
سه چیز را بگرفتند از سه چیز همه
سه چیز را بگرفتند از سه چیز همه ز دولت اصل و ز حق صحبت وز فخر سنام
اگر چه تنها باشد همه جهان با اوست
اگر چه تنها باشد همه جهان با اوست و گرچه با او باشد همه جهان تنهاست گناه دشمن پوشد چو تیره گشت بعفو بچیرگی در…
بیک خدنگ دژ آهنگ جنگ داری تنگ
بیک خدنگ دژ آهنگ جنگ داری تنگ تو بر پلنگ شخ و بر نهنگ دریا بار
چگونه کرد مر آن دلهرای بیدین را
چگونه کرد مر آن دلهرای بیدین را نشانش چون کند از باز پیش در لوکر
ز زلف تو برده ست شبوّی بوی
ز زلف تو برده ست شبوّی بوی ازو گشت پر مشک مشکوی و کوی کجا جوی خون بینی ای دلربای رخان مرا اندر آن جوی…
شاه گیتی خسرو لشکرکش لشکرشکن
شاه گیتی خسرو لشکرکش لشکرشکن سایهٔ یزدان شه کشور ده کشورسِتان
فغان زان پریچهر عیار یار
فغان زان پریچهر عیار یار که با منش دائم به پیکار کار دو زلف سیاهش بماند بدان که دو زاغ دارد بمنقار قار دهانی چو…
نیست مانی ابر پس چون باغ ازو ارتنگ شد
نیست مانی ابر پس چون باغ ازو ارتنگ شد نیست آزر باد پس چون باغ ازو شد پرنگار چون درخت گل که هر چند ابر…