قصاید – امیر معزی نیشابوری
چیست آن‌گوهرکه ارکان دست خمّار آورد
چیست آن‌گوهرکه ارکان دست خمّار آورد گوهری کان گوهر مردم پدیدار آورد لطف آب و رنگ آتش دارد و تاثیر او آب سوی جان و…
خیال صورت جانان شکست توبهٔ من
خیال صورت جانان شکست توبهٔ من جه صورت است که دارد خیال توبه شکن هوای او به دلم در نشست و کرد خراب چه ساکنی…
دو گوهرند سزاوار مجلس و میدان
دو گوهرند سزاوار مجلس و میدان که فخر مجلس و میدان بود به این و به ان یکی به آب لطیف آمده پدید از خاک…
ز بهر تهنیت عید پیش من شبگیر
ز بهر تهنیت عید پیش من شبگیر معطر آمد و آراسته بت کشمیر نشاط کرده و از بهر عید برده به کار چو بوی خویش…
سدید ملک ملک عارض خراسان است
سدید ملک ملک عارض خراسان است صفی دولت و مخدوم اهل دیوان است پناه دین خدای و معین شرع رسول عمر که همچو علیّ و…
شد ز تاثیر سپهر سرکش نامهربان
شد ز تاثیر سپهر سرکش نامهربان هجر یار مهربان چون وصل باد مهرگان لاجرم‌گیتی و من هر دو موافق‌گشته‌ایم او ز باد مهرگان و من…
صنع خدای و عدل وزیر خدایگان
صنع خدای و عدل وزیر خدایگان هستند پرورنده و دارندهٔ جهان معلوم عالم است که بر خلق واجب است شکر خدا و مدح وزیر خدایگان…
عید قربان و ماه فروردین
عید قربان و ماه فروردین هر دو با یک دگر شدند قرین شد مُصلّی از آن چو چرخ بلند شد گلستان ازین چو خُلد برین…
کی توان گفتن که شد ملک شهنشه بی‌نظام
کی توان گفتن که شد ملک شهنشه بی‌نظام کی توان گفتن که شد دین پیمبر بی‌قوام کی توان گفتن که شد صدر زمان زیر زمین…
ماه است جام باده و شاه است آفتاب
ماه است جام باده و شاه است آفتاب سیارگان سپاه و فلک مجلس شراب بر دست شهریار نهادست جام می چون گوهر گداخته بر دست…
منت ایزد را که روشن شد ز نور آفتاب
منت ایزد را که روشن شد ز نور آفتاب آسمان دولت و ملک شه مالک رقاب از خراسان آفتاب آید همی سوی عراق از عراق…
هر جهانداری بود پاینده از بخت جوان
هر جهانداری بود پاینده از بخت جوان در جهانداری جوانبخت است سلطان جهان سایهٔ یزدان ملکشاه آن جوانبختی که هست بر همه شاهان گیتی کامکار…
همی جویم نگاری را که دارم چون دل و جانش
همی جویم نگاری را که دارم چون دل و جانش همی خواهم که یک ساعت توانم دیدن آسانش اگر پیمان کند با من منم در…
و صبح و عید قربان
آدینه و صبح و عید قربان فرخنده گشاد هر سه یزدان بر ناصر دین و تاج ملت شاه عجم و پناه ایران سنجر که نهیب…
آفتابی را همی ماند رخش عنبر نقاب
آفتابی را همی ماند رخش عنبر نقاب هیچکس دیدست عنبر را نقاب از آفتاب گر نقاب آفتاب و آسمان شاید ز ابر آفتاب دلبران را…
آمدگه وداع چو تاریک شد هوا
آمدگه وداع چو تاریک شد هوا آن مه که هست جان و دلم را بدو هوا گرمی گرفته از جگر گرم او زمین سردی گرفته…
آهن و نی جون پدید آمد ز صنع‌کردگار
آهن و نی جون پدید آمد ز صنع‌کردگار در میان‌کلک و تیغ افتاد جنگ و کارزار تیغ‌گفتا فخر من ز آن است‌کاندر شاء‌ن من گاه…
ای تخت و گاه پادشهی جایگاه تو
ای تخت و گاه پادشهی جایگاه تو آراسته است مملکت از تخت و گاه تو هستی ندیم شاهی و دولت ندیم تو هستی پناه عالم…
ای ز دارٍُالملک رفته مدتی سوی سفر
ای ز دارٍُالملک رفته مدتی سوی سفر بازگشته سوی دارالملک با فتح و ظفر نرد ملک و نرد دولت باخته در یک ندب کار دین…
ای سیمتن مکن تن من چون میان خویش
ای سیمتن مکن تن من چون میان خویش ای سنگدل مکن دل من چون دهان خویش گر چون دهان خویش دلم تنگ کرده‌ای باری تنم…
ای نگاری که به حسن از تو زند حور مثل
ای نگاری که به حسن از تو زند حور مثل ای غزالی که سزاوار سرودی و غزل بر عرب هست ز بهر تو عجم را…
باد میمون و مبارک بر شه روی زمین
باد میمون و مبارک بر شه روی زمین عید و دیدار امام‌الحق امیرالمومنین بر شریعت راستی بفز‌ود از این معنی که بود با امام راستان…
بر گل از سنبل نگارم دام مادام آورد
بر گل از سنبل نگارم دام مادام آورد تا چو صیادان دلم را پای در دام آورد سرو سیم اندام چون دعوی صیادی کند دام…
بنازد جان اسکندر به سلطان جهان سنجر
بنازد جان اسکندر به سلطان جهان سنجر که سلطان جهان سنجر شرف دارد بر اسکندر به عمر خویش در عالم نکرد اسکندر رومی چنین فتحی…
تا بنفشستان جانان گرد لالستان بود
تا بنفشستان جانان گرد لالستان بود عاشق از جانان بنفشستان و لالستان بود تا دل عشاق را رویش همی آتش دهد آب دادن دیدهٔ عشاق…
تا طَیْلسان سبز برافکند جویبار
تا طَیْلسان سبز برافکند جویبار دیبای هفت رنگ بپوشید کوهسار آن همچو گنج خانهٔ قارون شد از گهر وین همچو نقش نامهٔ مانی شد از…
تو راست روی چو نسرین تازه ای بت‌چین
تو راست روی چو نسرین تازه ای بت‌چین مراست از غم عشق تو روی چون نسرین توراست پروین زیر دو دانهٔ یاقوت مراست دیدهٔ یاقوت…
چند خوانم مدح مخلوقان ز بهر جاه و مال
چند خوانم مدح مخلوقان ز بهر جاه و مال چندگویم وصف معشوقان و نعت زلف و خال گاه آن آمدکه‌گویم مدتی از بهر دین آفرین…
چون خُلد شد خراسان با شادی مُخلٌد
چون خُلد شد خراسان با شادی مُخلٌد از شاه با سعادت محمودِ بن محمد شاهی که بود خواهد تا دامن قیامت هم ملک او مُهَنّا…
حَبَّذا این باغ خرم وین همایون روزگار
حَبَّذا این باغ خرم وین همایون روزگار مرحبا این بزم فرخ وین مبارک شهریار شهریاری جانفزای و روزگاری دلگشای آ‌نت زیبا شهریار و اینت زیبا…
خدایگان زمان است و شهریار زمین
خدایگان زمان است و شهریار زمین سپاهدار جهان است و پهلوان گزین چو پادشاه چنین باشد و سپهسالار سزای هر دو بباید یکی وزیر چنین…
دیدم شبی به خواب درختی بزرگوار
دیدم شبی به خواب درختی بزرگوار از علم و عقل و فضل بر او برگ و شاخ و بار از قندهار سایهٔ او تا به…
ز بسکه ماند دل و چشم من در آتش و آب
ز بسکه ماند دل و چشم من در آتش و آب گشاده در دل و در چشم من بر آتش و آب به نیک و…
سزد گر بشنود توحید یزدان
سزد گر بشنود توحید یزدان هر ان مؤمن که او باشد سخندان که چون باشد سخنور مرد مؤمن دلش بگشاد از توحید یزدان خداوندی که…
شدست روز همه خلق فَرّخ و میمون
شدست روز همه خلق فَرّخ و میمون به روزگار شه نیک‌بخت روزافزون شه زمانه ملکشاه کافرید خدای همیشه طالع او سعد و طلعتش میمون به…
صنع یزدان بی‌چگونه و چون
صنع یزدان بی‌چگونه و چون داد ما را چهار چیز کنون که بدان هر چهار بخت بلند روز ما کرد فرخ و میمون موسم عید…
عید و آدینه بهٔک بار رسیدند فراز
عید و آدینه بهٔک بار رسیدند فراز وز نشیب آمد خورشید همی سوی فراز زانکه اندر پی این جشن رسولِ عربی جشن شاهانِ عجم تنگ…
گر ز حضرت به سوی خلد برین رفت پدر
گر ز حضرت به سوی خلد برین رفت پدر گشت چون خلدبرین حضرت از اقبال پسر ور به غرب اندر یک‌باره نهان شد خورشید از…
ماه تابان دیده‌ای تابان ز سرو جانور
ماه تابان دیده‌ای تابان ز سرو جانور گر ندیدستی بدان زیبا نگار اندر نگر تا رخ و بالای او معلوم گرداند تورا کاسمان را ماه…
منت خدای را که به‌فرّ خدایگان
منت خدای را که به‌فرّ خدایگان من بنده بی‌گنه نشدم کشته رایگان منت خدای را که به‌جانم نکرد قصد تیری که شه به قصد نینداخت…
هر دل که جای دوستی شهریار نیست
هر دل که جای دوستی شهریار نیست برکام خویشتن نفسی کامکار نیست هر سر که نیست بر سر حکم خدایگان بر خط دین ایزد پروردگار…
همی تا دولت و ملک است در ایران و در توران
همی تا دولت و ملک است در ایران و در توران ملک‌سنجر خداوندست در توران و در ایران جوان دولت جهانداری که از اخبار و…
از دولت عالی به سعادت ستدم داد
از دولت عالی به سعادت ستدم داد زین خلعت فاخر که خداوند مرا داد جون دجلهٔ بغداد مرا بود دو دیده دجله بشد و خانهٔ…
آفرین‌باد آفرین بر خسرو روی زمین
آفرین‌باد آفرین بر خسرو روی زمین سایهٔ یزدان ملکشاه آفتاب داد و دین آن‌که دولت را جلال است آن‌که ملت را جمال آن‌که امت را…
آن بت که هست چهرهٔ خور پیش او رهین
آن بت که هست چهرهٔ خور پیش او رهین صد حلقه دارد از سه طرف هر طرف یمین پیوسته در میانهٔ هر حلقه‌ای دلی چون…
ای اصل ملک و دولت ای تاج دین و دنیا
ای اصل ملک و دولت ای تاج دین و دنیا ای عابده چون مریم ای زاهده چو زهرا ای قبلهٔ دو دولت هر دو پناه…
ای تو را بر مه و زهره ز شب تیره ردی
ای تو را بر مه و زهره ز شب تیره ردی زهره از چرخ به زیبایی تو کردندی نه عجب گر کند از چرخ ندا…
ای روزگار ساخته آموزگار تو
ای روزگار ساخته آموزگار تو روز جهان برآمده در روزگار تو تو شهریار و خسرو خلق زمانه‌ای واندر زمانه نیست کسی شهریار تو کار زمانه…
ای شه پیروزبخت ای خسرو پیروزگر
ای شه پیروزبخت ای خسرو پیروزگر ای همه شاهان به خدمت پیش تو بسته کمر تو معز دین و دنیایی و بفزاید همی از تو…
ایا شاهی‌که عالم را همی زیر عَلَم داری
ایا شاهی‌که عالم را همی زیر عَلَم داری به دولت فرق جباران همی زیر قدم داری عرب را با عجم فخرست تا محشر به اقبالت…
