فی ما یتعلق باحوال الباطن و المرید اوحدالدین کرمانی

در صفّهٔ شاه دست یازی نبود واندازهٔ کوتاه و درازی نبود نارفته قدم تو معرفت می گویی تو خود گویی ولی نمازی نبود اوحدالدین کرمانی

درد ره فقر به زهَر درمان است دانستن آن نه ذوق هر نادان است خاک کف پای کمترین درویشی تاج سر سردارترین سلطان است اوحدالدین…

دل گر نظری کند به روی تو کند جان گر گذری کند به کوی تو کند بیچاره کسی که جست و جوی تو کند جان…

سرمایهٔ ملک جاودان درویشی است درویش تن است و جان آن درویشی است افلاس و گدایی نبود درویشی پرداختن دل زجهان درویشی است اوحدالدین کرمانی

قلّاش و قلندری و عاشق بودن می خواره و بت پرست و فاسق بودن در کنج خرابات موافق بودن به زانک به خرقه در منافق…

گر می خواهی بقا و پیروز مخسب بر آتش عشق دوست می سوز مخسب صد شب خفتی و حاصلت آن دیدی از بهر خدا امشب…

هان تا دم دهر در جوالت نکند سرگشتهٔ احوال محالت نکند مغرور مشو به رنگ و بویی چون گل تا دست زمانه پایمالت نکند اوحدالدین…

هستم به وصالِ دوست دلشاد امشب وز غصّهٔ هجر گشته آزاد امشب با یار نشسته و به دل می گویم یا رب که کلید صبح…

از سود و زیان خود به در نتوان بود بر مایهٔ کس زیر و زبر نتوان بود بد بودن و حال خویش نیکو دیدن آن…

امروز بده بدان جهانی که به است بستان سبکی را به گرانی که به است ملکی که به یک نفس مشوّش گردد درویشی از آن…

اندر طلبت گرچه به سر می پویم رخساره به خوناب جگر می شویم چون در نگرم تو با منی من غلطم سررشتهٔ خود جای دگر…

ای دل پس زنجیر چو دیوانه نشین بر دامن درد خویش مردانه نشین زآمد شد بیهوده تو خود را پی کن معشوقه چو خانگی است…

ای دل نفس تو می شمارند آخر بنگر که رقیبان به چه کارند آخر عالم باغی است و خلق مانند گلند گلها همه یک بوی…

با دل گفتم تو را چه می رنجاند کز فعل تو روی عقل می گرداند دل گفت که عقل پنبه گیرد امشب کامشب نه به…

با یار چرا چنین صبوری ای دل افتاده به دنبال غروری ای دل نزدیک آمد رفتن و هستی غافل انصاف بده زکار دوری ای دل…

تا در پی آن فزون و این کم باشی سودت همه آن بود که با غم باشی بیهوده چه در غصّهٔ عالم باشی می کوش…

جانی که زمهر زیر میغش داری باید که همیشه زیر تیغش داری جان و دل تو که هردوان بخشش اوست خود آن ارزد کزو دریغش…

دانم که زنیستی تو هستم کردی پس از بد و نیک هر چه هستم کردی من مستم و شک نیست که اصحاب کرم بر مست…

در عالم فقر میر و سلطان هیچ است در درویشی ملک سلیمان هیچ است گر نفس تو را به این و آن بفریبد در گوش…

درویش به غم همیشه خرّم باشد اندر ره فقر زخم مرهم باشد گر درویشی تو بابلا خوش می باش کس جای حدیث عافیت کم باشد…

دنیا گذران است به هر بیش و کمی خواهیش به شادی گذران خواه به غمی زین منزلت البته همی باید رفت خواهی به هزار سال…

سلطانی اصل بی گمان درویشی است سرداری بی نام و نشان درویشی است این محتشمی که مردمانش طلبند دانی که چه چیز باشد آن درویشی…

فریاد رسی نیست کسی را از کس اندر همه آفاق به یک پای مگس شاگرد مشو تو هیچ کس را به هوس گر دل داری…

گر می خواهی که سرّ اوحی بینی دیده بگشای تا تماشا بینی من من گویم ولیک او را خواهم تو او گویی ولیک خود را…

هان تا تو ببندی به مراعاتش پشت کاو با گل نرم پرورد خار درشت هان تا نشوی غزّه به دریای کرم کاو بر لب بحر…

هرگه که مقدم به مقالات شوی پیش صنم صفات خود لات شوی جز جمع مباش تا مگر ذات شوی هرگه که پراکنده شوی مات شوی…

از کتم عدم چون که برون افتادم در چاه وجود سرنگون افتادم هر دم به وجود خویش با خود گویم من کیستم؟ این چه جاست؟…

آگاه بزی ای دل و آگاه بمیر چون طالب منزلی تو در راه بمیر عشق است نشان زندگانی ورنه زین سان که تویی خواه بزی…

اندر همه عمر من شبی وقت نماز آمد بر من خیال معشوق فراز بگشود زرخ نقاب و می گفت به راز باری بنگر که از…

ای دل تو بدین حال چرایی خشنود کز عمر گذشته هیچ سود تو نبود خود را دریاب اگر نه چون مایه برفت بسیار بگویی تو…

ای دل مطلب زدیگران مرهم خویش خود باش به هر درد دلی محرم خویش تنها بنشین و خود همی خور غم خویش ور همدمت آرزو…

با دل گفتم چیست بگو تدبیرم کز آرزوی وصال تو می میرم دل گفت که لاف می زنی با من نیز! دستار چه از روی…

بس خون جگر که شیخ من با من خورد تا کرد مرا چنین که می بینی مرد من بد بودم شیخ مرا نیکو کرد من…

تا در نرسد وعده هر کار که هست سودت نکند یاری هر یار که هست تقدیر به هر قضای ناچار که هست در خواب کند…

جز بادهٔ نیستی دلا نوش مکن جز سلسلهٔ نیاز در گوش مکن روزی که به همّت ز فلک برگذری بیچارگی خویش فراموش مکن اوحدالدین کرمانی

داری سر کارزار میدان این است پیدا کن اسرار مریدان این است ای بی کاران ار سر و کاری دارید کار این کار است و…

در فکرت جان راه بیاموز ای دل صد شمع زنور دل برافروز ای دل غافل منشین چو شمع می سوز ای دل کز پهلوی ما…

درویش ز درویشی از آن می نرهد کاین دهر درم به جای خود می ننهد آن را که دل است هیچ درویشی نیست و آن…

دلدار به دل گفت گرت رغبت ماست از خاک درم دیدهٔ تو دور چراست دل گفت که ای جان من آن زهره کراست کز خاک…

شاهان همه دولت از فقیران طلبند صحبت همه از نشست پیران طلبند تو بر سر و پا برهنگی شان منگر گنج از همه خانه های…

کردیم دل از جمله مسلّم امشب کردیم وداع جمله عالم امشب گر پای مرا هر سر مویی بند است دست از همه کوتاه کنم هم…

گفتی که به عقل باش کاین رسوایی است برجستن و بانگ داشتن شیدایی است تو معذوری که این چنین سَودا را آن کس داند که…

هر چند که من به خویشتن می نرسم وز محنت دل به شغل تن می نرسم بر نامه و نامه بر حسدها دارم کایشان به…

یا رب چه خوش است زلف خم در خم او و آن عارض چون شیر و می اندر هم او شد زنده دل مردهٔ اوحد…

از لذّت این وجود مانع گردی بر عین کمال خویش صانع گردی بر جمله جهانیان شود مسکن تو با لقمه و خرقه ای چو قانع…

آن را که طریق نیکبختی باید گوش و دل و دیده هر سه را بگشاید بردارد آنچ حال او را شاید بگذارد آن را که…

آنها که درین راه فلاحی باشند کی یار می و جفت صراحی باشند گر خلوت و عزلت از اباحت باشد پس جملهٔ انبیا مباحی باشند…

ای دل تو به نور حق مجازی نرسی تا مرکب جهد وجد نتازی نرسی ور مرد رهی چو طالبان ره او سربازی [کن] و گر…

ای دوست بیا و غم بی حاصل بین تشویش دل و خرابی منزل بین در منزل سالوس و محال و هوس است از بهر خدا…

با دل گفتم نئی زمردان غمش بیهوده متاز گردِ میدان غمش دل گفت به من که رو سر انداز و مپرس مانندهٔ گوی پیش چوگان…