فی الطهارة و تهذیب النفس و معارفها و ما یلیق بها عن ترک الشهوات اوحدالدین کرمانی

ما را چه پلاس و چه طراز اکسون چه عیش و نشاط و چه غم گوناگون چون همّت من فرونیاید به دو کون چه خانقه…

از آتش حرص و آز تا چند نفیر ای آب ز روی رفته پندی بپذیر ای خوار چو خاک راه تا چند امیر ای عمر…

ای دل چو به کوی وصل گشتی دمساز در کوی خرابات خرد را درباز یک بند مسلسل است بنیاد قدیم آن هستی نفس تست او…

با فاقه و فقر همنشینم کردی بی مونس و بی یار [و] قرینم کردی این مرتبهٔ مقرّبانِ در تُست آیا به چه خدمت این چنینم…

جز بادهٔ نیستی دلا نوش مکن جز سلسلهٔ نیاز در گوش مکن روزی که به همت از فلک برگذری بیچارگی خویش فراموش مکن اوحدالدین کرمانی

خواهی که قدم زنی تو در کوی صفا پیوسته خوری تو آب از جوی صفا مادام که در سر هوس دنیا هست هرگز به مشامت…

دنیا که جوی وفا ندارد در پوست هر لحظه هزار مغز سرگشتهٔ اوست چندین که خدای دشمنش می دارد گر دشمن حق نئی چرا داری…

عالم همه محنت است و ایّام غم است گردون همه آفت است و گیتی ستم است فی الجمله چو در کار جهان می نگرم آسوده…

گفتم به گه کار به کار آید یار وندر غم عشق غمگسار آید یار کی دانستم که در وفاداری من برحسب مزاجِ روزگار آید یار…

از بهر شناختن نکو کن خود را زیرا که سزا نکو بود نیکو را بس نادره رسمی است که در راه طلب تا بی تو…

ای دل دل خسته بر جهان بیش منه وای کاه ضعیف کوه بر خویش منه کوته تر از آن است که می دانی عمر چندان…

بر درگه کبریا تو جز شاه نئی دردا که تو خود طالب درگاه نئی سرمایهٔ هرچ هست جز سرّ تو نیست افسوس که از سرّ…

تو آلت فعل و در میان هیچ نئی وز فاعل و فعل جز نشان هیچ نئی تو عالمی و مراد از عالم تو چون درنگری…

خواهی که شود دل مجاهد با تو همرنگ شود فاسق و زاهد با تو تو از سر شهوتی که داری برخیز تا بنشیند هزار شاهد…

دین داری را ز بت پرستی بشناس هشیاری را اگر نه مستی بشناس دانم که مرا نمی شناسی به یقین باری خود را چنانک هستی…

سرگشته دلت از پی زرع است و حراث تا چند شوی دشمن ذکران و اناث تا چند ازین جهان گله چند غیاث لو شئت فراقها…

گر نفس وجود خویشتن استردی یکباره ازین گلخن تن جان بردی پیش از مردن بمیر و جاوید بمان ورنه پس از آن مرگ چو مردی…

اصحاب طلب چون به صفایی برسند خواهند کز آنجا به رضایی برسند دست از سرو پای وانگیرند از ره یا سر ننهند تا به جایی…

ای دل مگشای لب زاسرار و بُرَو زنهار نگه دار زاغیار و بُرَو در دامن تو زمانه گر خاک کند دامن به سر جهان برافشار…

پا بر سر نفس خود نه و سرور باش خرسندی خوی کن و توانگر می باش خواهی که توانگران گدای تو شوند در وقت سحر…

جز قطع نظر به کام رهرو نکند واین کوی وصال غیر او هو نکند پروانهٔ فقر را ندیده است کسی تا قطع نظر زکهنه و…

خواهی که نیفتی زفراقش به بلا یاری بطلب کزو نمانی تو جدا آن قدر یقین بدان که یارت نبود آن کاو بود امروز نباشد فردا…

دنیا مطلب تا همه دینت باشد دنیا طلبی نه آن نه اینت باشد بر روی زمین زیر زمین وار بزی تا زیر زمین روی زمینت…

عمر از پی افزودن زر کاسته گیر گنجی به هزار حیله آراسته گیر تو بر سر آن گنج چو در صحرا برف روزی دو سه…

گر نفس شود تمام مقهور از تو عقلت گوید که چشم بد دور از تو ور نجم هداش بر تو باشد باشی آن بدر که…

از بَهر جهانی که تو هیچی دَروی آزار کسی چرا بسیچی دَر وی فی الجمله به جملگی تو را گیر جهان بگذاری و بگذری چه…

ای دل همه کار تو به بالا شده گیر اسباب تو یک هفته مهیّا شده گیر از تخت ثری تا به ثریّا شده گیر امروز…

بگذار بدی که در من از وی صد نیست چد بد که مرا امید نیکی خود نیست افسوس که خلق را امید نیک است اندر…

جهدی بکن ار پند پذیری دو سه روز تا پیشتر از مرگ بمیری دو سه روز دنیا زن پیر است چه باشد گر تو با…

در حرف وجود جز خرد را مپسند تا هست حریف نیک بد را مپسند خواهی که جهانیان تو را بپسندند می باش پسندیده و خود…

دی جرعه خور دُردکشان من بودم در مجلسشان بدین نشان من بودم گفتم که ببینم همه نیک و بدشان چون نیک بدیدم بدشان من بودم…

علم عُلوی و سُفلی آموخته گیر واموال جهان جمله تو اندوخته گیر ناگاه اجلی آتش افروخته گیر آموخته و اندوخته را سوخته گیر اوحدالدین کرمانی

میدان فراخ عمر بی تنگی نیست رهوار نشاط نیز بی لنگی نیست دشوار توان طلب مدام آسانی کز دهر دورنگ امید یک رنگی نیست اوحدالدین…

از آخر عمر اگر کسی یاد کند شرمش بادا که خانه آباد کند دیدیم به چشم عقل بادست جهان خاکش بر سر که تکیه بر…

ای دل می وصل بی خمارت ندهند بی زحمت دِی هیچ بهارت ندهند گر با تو هوای سوزنی خواهد بود گر عیسی مریمی که بارت…

بوی دم مقبلان چو گل خوش باشد بدبخت چو خار تیز و سرکش باشد از صحبت گل خار زآتش برهد وز صحبت خار گل در…

چندین گفتم دلا که از خود برخیز زآن پیش که کاریت بیفتد برخیز کاین منزل پرشور به نزدیک خرد والله که نشستنش نیرزد برخیز اوحدالدین…

در بندگی ات دیو و پری صف زده گیر وندر دل تو هر آنچ رفت آمده گیر چون کار تو بگذشتن و بگذاشتن است کیخسرو…

دنیا کَزِ تست بَهر بیشی و کمی خواهیش به شادی گذ[ر]ان خوه به غمی زین منزلت البته چو می باید رفت خواهی به هزار سال…

فارغ منشین ز راه و اندر ره باش غافل زتو نیست کردگار آگه باش آن باش که هستی و جز آنگه باشی (؟) لیکن تو…

مرد آن نبود که ظاهر آرای بود تا در دل و جان مردمش جای بود مردانه درآی و باطن آرایی کن کآن زن باشد که…

اسرار ورا اگر نهان خواهی کرد خود را به ره عشق عیان خواهی کرد دلدار بهای وصل جان خواهد جان بسم الله اگر به ترک…

ای دل زغمش که گفتیت چون خون شو یا ساکن عشوه خانهٔ گردون شو چون دانستی که نیست سامان مقام انگار که در نیامدی بیرون…

پروانگکی به پیش شمعی بپرید در گوشهٔ شمع گوشهٔ یک تنه دید جان داد به شکرانه در آن حجره خزید بی جان دادن کسی به…

جهدی بکن ای خواجه درین عالم دون بیرون افتی که نیست این جای سکون ور زانک به اختیار بیرون نشوی دست اجلت کند به سیلی…

در باغ وجودم چو گیاهی بنماند وز لشکر صبرم چو سپاهی بنماند تا خرمن عمر بود من خفته بدم بیدار کنون شدم که کاهی بنماند…

ره رَو اگر او زراه رَو آگه شد آن کس که زخود برون شد او گمره شد از پای توَست راه تو تا سر تو…

فریاد از آنچ نیست و می خوانندم زاهد نیم و بزهد می دانندم گر زانک درون من برون گردانند مستوجب آنم که بسوزانندم اوحدالدین کرمانی

من پیرو طبعم این ضلالت زآن است بی حاصلم از عمر ملالت زآن است از بی سودی نمی خورم چندین غم سرمایه زیان است خجالت…

اندیشهٔ مرگت زچه بگداخت جگر طبّ تو مزاج مرگ نشناخت مگر انگار که نطفه ای نینداخت پدر پندار که گلخنی نپرداخت قدَر اوحدالدین کرمانی