فرهنگ فارسی ادیب الممالک

کوته برف چو لارژ فراخ اترو است تنگ امپرسمان شتاب و آپاتی بود درنگ سوردیته شد کری و گری تینیو آمده بیدست اسیترپی باشد بوات…

در تعداد پایتخت دول عالم ای دبستان فضل را شاگرد در لب خود حدیث من کن ورد تا بعون خدای عزوجل بشمرم بر تو پای…

ای دلبر طرازی با ما چرا به نازی عنبر چرا نسائی بربط چرا نسازی مستعفلن فعولن مستعفلن فعولن بحر مضارع است این گر خوش همی…

قطعه به بحر رمل در اسامی انگشتان به عربی و فارسی و فرانسه به ضمیمه بعضی لغات دیگر از فرانسه محتوی بر شش بیت نام…

در تطبیق ماه‌های پارسی با قبطی ای همایون‌سرشت پاک‌نژاد وی گرامی ادیب فاضل راد فاعلاتن مفاعلن فعلات جوی بحر خفیف از این سرواد ماه فرسی…

ای خطت چون تازه سنبل وی رخت چون تازه ورد سنبل از رشک تو پیچان لاله از رنگ تو زرد فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات از…

و به نستعین و نستمد بود به لفظ فرانسی ایا نگار جمیل خدا دیو پرفت انبیا و گید دلیل امی، صحابه سیل آسمان، و غبرا…

قطعه به بحر مضارع محتوی بر هشت بیت اپر، سپس چو «دنگ » پس آوان شمار پیش پارانته هست خویش و پاران اقریب و خویش…

در اسامی قبایل عرب قبایل عرب عابری است پنج گروه که مانده ز ایشان اسمی تهی زرسمم بود اگر بپرسی اسماء رهطشان گویم جدیس و…

ای آنکه گفتار ترا هوش و روان پاسخ بود وز آتش عشقت دلم تابنده چون دوزخ بود مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن بلبل به تقطیع رجز…

هفت قلم آرایش زنان هفت پیرایه شد بروی بتان که از آن باغ حسن سیرآب است وسمه و سرمه و نگار و خچک زرک و…

فرجودهای پنجگانه اشوزرتشت پنج «فرجود» پدید آمده ازشت زرتشت که به پیغمبریش راست بود پنج گواه آتش «آذربرزین » که همی سوخت بحود «چوبدستی »…

در اقسام قند مکرر بتاقند مکرر پنج قسم است که با لعلت به دشنامی نیرزد «سلیمان » و «فانیذ» است و «ابلوج » چهارم «سنجری…

«گر تاج » بود عزم و یا هست «پچیو» «ور سنگ » بود عجب و وقار است «رزیو» «سیفود» تواضع و شهامت «سیفور» «برکان »…

نیز نام انگشتان به پارسی نام انگشتان مردم در زبان پارسی با تو گویم اندرین سرواد اگر داری پسند شست و دشنامی میانه دان و…

سپیده چو زد دامن چرخ چاک پر از سیم و زر گشت دامان خاک بت من ز بحر تقارب کشید به گوش خرد گوهری تابناک…

در اسامی خمسه مسترقه بپارسی «پنج دزدیده » که در آخر ماه آبان موبد پارسی اندرین هر سال فزود نامشان را چو ز استاد بپرسیدم…

یشتهای اوستا نام نه یشتی که زرتشت اشوی پاک زاد در اوستا برنهاد از دانش و فرهنگ و داد اورمزد، آبان و خورشید است و…

زهی بچین دو زلف از حبش گرفته خراج نموده لشگر حسنت عقول را تاراج مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلات ز بهر مبحث این قطعه گشته استخراج…

تو سنگ قناعت و ذکا باشد «نیراس » هزالی و مایه سبکی دان «گیراس » «فرساد» عدالت و سخا شد «رزواس » میدان تو سخن…

هدمان ایثار و نطق باشد کردیز تنبار تقی ز تهمت و حلم «غریز» فیمان تکمیل حسن و قول و عمل است انفاق تحیرات بود انور…

دوشینه چو آن شوخ شد از باع به خانه دلجوئی من کرد و نیاورد بهانه وین قطعه که از طبع امیری است فرو خواند در…

در بیان مراتب ترقی و تنزل روح به عقیده بعضی حکماء به اصطلاح عرب و عجم ای شده جادوی بیهوشی ز هوشت سنگسار ساخت در…

نامهای دزدمه در دساتیر همان کیوان ابا برجیس و بهرام «سناشیر» است و «برهستی » چو بلرام «هرامید» است خورشید جهانتاب نپید آمد همان بیدخت…

روزهای ماه های پارسیان روز ماه پارسی باشد نخستین اورمزد بهمن و اردیبهشت آنگاه شهریور بود باز اسپندار مذ خرداد امرداد آمده هفتمین دی بادر…

تقسیم طبقات رعیت به فرموده جمشیدشاه شد چار صف آراسته اندر بر جمشید از مردم این بوم که والا گهرانند «کاتوز» بدان طایفه گویند که…

نامهای بروج در دساتیر شت جی افرام در دساتیرش از بروج این چنین کند تعبیر بره و گاو باد و پیکردان گات و کام است…

سبعه منحوسه سبعه منحوسه هفت اختر شومند نحس و ترش روی و زشت در همه احیان کید و غطیط و غریم باشد و سرموس نیز…

تقسیم طبقات رعیت به فرموده مه آباد کسان به دور مه آباد چاربخش شدند که دست را بشناسد یکسر از دستار نخست هیربد و مؤبدان…

نامهای پنج دزدیده در اوستا در اوستا بود آن روز نخسین «اهنود» دوم از پنجه دزدیده همی دان «اشتود» باز «اسپنتمد» آنگاه «وهو خشتو» دان…

در نامهای کوره های فارس کوره های فارس را نام از کیان و پیشداد اردشیر، استخر و داراب، است و شاپور و قباد

بیشرمی «سلجن » است و عفت «هیوند» حقد است «سرول » و غدر باشد «نیوند» «نیمول » عبوس و «نیوتور» آمد کبر طیس است تپنک…

نامهای بروج به پارسی آن ده و دو کوشک کامد خانه سیارگان بره و گاو و دو پیکر باشد و خرچنگ دان شیر و خوشه…

در شناسائی چهار سوی زمین چار سوی کرانه گیتی گر بخواهی ز شعر من بشنو مشرق و مغرب و جنوب و شمال خاور و «باختر»…

پایه آیین مازدیسی بر سه چیز است دین زرتشت که روشن ز فروغش در و دشت پایه اش بر همت و هوخت بود با هورشت…

نامهای روز ماههای جلالی روز اول باشد از ماه جلالی جشن ساز روز دوم «رزم نه » دان روز سوم سرفراز کش نشین و نوشخوار…

در شمارهٔ نام‌های هفت کشور ای آنکه روی تو بر مه فروغ‌بخش بود غمت به خرمن دل‌ها چو آذرخش بود مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن ز…

بت من چه این داستان می سرود ببحر تقارب تقرب نمود فعولن فعولن فعولن فعول چه خوش باشد این سنجه با چنگ و رود گریوه…

نامهای امشاسپندان که ایزدی فروغند در اوستا نام هفت امشاسپندان خدای شد «اهوره مزده » آنگهه وهمن و اردیبهشت از پس شهریور اسپندارمد خرداد دان…

در شمار شهور شمسیه مطابق بروج منطقه ژانویه فوریه و مارس چو اوریل، مای مه دلو و حوت و حمل و ثور و دگر جوزا…

بزن ای دلبر هر هفت کرده نوای دوستی را هفت مرده مفاعلین مفاعلین مفاعیل هزج آغاز کن در هفت پرده سروده و ستروع آهنگ است…

نام هفت آتشکده پارسیان زان هفت اختر بداندر فرس هفت آتشکده کاندران آذر پرستیدند از خرد و درشت از دم احمد بپژمرد آن همه شمع…

در شمار ایام هفته از یکشنبه تا شنبه سمن، که، هفته بود روزهایش با ترتیب بگیر از احد و تا بسبت می بشمار دیمانش، لوندی،…

ای رخت چون ماه نخشب وی لبت لعل بدخش از نگاهی عمر کاهی وز نگاهی روح بخش فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلات هست در بحر رمل…

نام انگشتان به زبان فارسی و تازی و فرانسه ای که دل‌ها را کشد زنجیر زلفت در کمند کام شکر کرده تلخ از رشک لعل…

در شمار اعداد از یک تا کاترلیون از یکی تا ده بگو آن، دو، تروا، کاتر، سنگ سیزدهست، ویت نف، دگر دیز است در سر…

ایزدان فروغهای آسمان ایزد فروغهای سپهری که هفت شد باشد اشاش و هور و مثر ماه و تشتری آنگاه آسمان و انیران که تافته است…

گفتار میرزا صادق خان امیری – ادیب الممالک فراهانی آن بت شوخ چشم مه سیما نظم فرهنگ فرس جست از ما فاعلاتن مفاعلن فعلن شو…

در دانش زمین و بخشهای او از گفته پیشینیان بتا توئی که قدت سرو باغ کاشمر است رخت بهار ختن بوستان کاشغر است مفاعلن فعلاتن…

بند یازدهم – هفت خط جام جمشیدی و جز آن رخ برافروخت همچو آیینه آن پری پیکر سمن سینه پس ز بحر خفیف باز آورد…