تک بیت ها – صائب تبریزی

آبرو در پیش ساغر ریختن دون‌همتی است گردنی کج می‌کنی، باری می از مینا طلب

از بیقراری دل اندوهگین خویش خجلت کشم همیشه ز پهلونشین خویش

از حال دل مپرس که با اهل عقل چیست دیوانه‌ای میانهٔ طفلان نشسته است

از دل خونگرم ما پیکان کشیدن مشکل است چون توان کردن دو یکدل را ز یکدیگر جدا؟

از شیر مادرست به من می حلال تر زین لقمهٔ غمی که مرا در گلو گرفت

از گهر سنجی این جوهریان نزدیک است که ز ساحل به صدف باز برم گوهر خویش

ازان چون موی آتش دیده یک دم نیست آرامم که آتش طلعتان دارند نبض پیچ و تابم را

اگر تپیدن دل ترجمان نمی‌گردید که می‌شناخت درین تیره خاکدان غم را؟

آن که دامن بر چراغ عمر من زد، این زمان آستین بر گریه شمع مزارم می‌کشد

آه کز کودک مزاجیهای ابنای زمان ابجد ایام طفلی را ز سر باید گرفت

ای که چون غنچه به شیرازهٔ خود می‌بالی باش تا سلسله جنبان خزان برخیزد

این زمان در زیر بار کوه منت می‌روم من که می‌دزدیدم از دست نوازش دوش را

با زاهدان خشک مگو حرف حق بلند منصور را ببین که چه از دار می‌کشد

بخت ما چون بید مجنون سرنگون افتاده است همچو داغ لاله، نان ما به خون افتاده است

بر سیه بختی ارباب سخن می‌گرید ناله‌ای کز دل چاک قلم آید بیرون

بردار نقاب ای صنم از حسن خداداد تا کعبه روان روی به بتخانه گذارند

بغیر شهد خموشی کدام شیرینی است که از حلاوت آن، لب به یکدیگر چسبد

به امید رهایی با تو حال خویش می‌گفتم تو هم یک حلقه افزودی به زنجیر من ای قمری

به خاک افتم ز تخت سلطنت چون در خمار افتم چو آید گردن مینا به کف، مالک رقابم من

به عزم رفتن از گلزار چون قامت برافرازد گل از بی طاقتی، چون خار آویزد به دامانش

به هیچ جا نرسد هر که همتش پست است پر شکسته خس و خار آشیانه شود

بی حاصلی است حاصل دل تا بود درست این شاخ چون شکسته شود بار می‌دهد

بیگانگی ز حد رفت، ساقی می صفاده ما را ز خویش بستان، خود را دمی به ما ده

پیراهنی کجاست که بر اهل روزگار روشن شود که دیدهٔ یعقوب کور نیست

تا دل نمی‌برم زکسی، دل نمی‌دهم صیاد من نخست گرفتار من شود

تنها نه‌ایم در ره دور و دراز عشق آوارگی چو ریگ روان همعنان ماست

تیره روزیم، ولی شب همه شب می‌سوزد شمع کافوری مهتاب به ویرانهٔ ما

جنونی کو که آتش در دل پر شورم اندازد ز عقل مصلحت بین صد بیابان دورم اندازد

چنان از موج رحمت شد زمین و آسمان خالی که دریای سراب و ابر تصویرست پنداری

چنین که نالهٔ من از قبول نومیدست عجب که کوه صدای مرا جواب دهد

چو برگ سبز کز باد خزانی زرد می‌گردد نشیند هر که با من یک نفس، همدرد می‌گردد

چو یوسفم که به چاه افتد از کنار پدر اگر به چرخ برآیم ز آستانه خویش

چون سیاهی شد ز مو، هشیار می‌باید شدن صبح چون روشن شود بیدار می‌باید شدن

چون ماه مصر، قیمت من خواست عذر من گر یک دو روز بار دل کاروان شدم

حسرت ما را به عمر رفته، چون برگ خزان می‌توان دانست از دستی که بر هم سوده‌ایم

خاکساری ز شکایت دهنم دوخته است نقش پایم که به هر راهگذر ساخته‌ام

خشکسال زهد نم در جوی من نگذاشته است تشنه یک هایهای گریه مستانه‌ام

خواب پوچ این عزیزان قابل تعبیر نیست یوسف ما راکه از زندان برون می‌آورد؟

دارم عقیق صبر به زیر زبان خویش مانند خضر، تشنهٔ آب بقا نیم

در آشیان به خیال تو آنقدر ماندم که غنچه شد گل پرواز در پر و بالم

در خرابات مغان بی عصمتی را راه نیست دختر رز با سیه مستان به خلوت می‌رود

در شکست ماست حکمتها، که چون کشتی شکست غرقه‌ای را دستگیری می‌کند هر پاره‌ای

در گشاد کار خود مشکل‌گشایان عاجزند شانه نتواند گشودن طرهٔ شمشاد را

دردها کم شود از گفتن و دردی که مراست از تهی کردن دل می‌شود افزون، چه کنم؟

دست تا بر ساز زد مطرب، دل ما خون گریست از زمین ما به ناخن آب می‌آید برون

دل چو رو گرداند، بر گرداندن او مشکل است روی دل تا برنگردیده است، بر گردان مرا

دل سودازده عمری است هوایی شده است آه اگر راه به آن زلف پریشان نبرد!

یوسف به زر قلب فروشان دگرانند ما وقت خوش خود به دو عالم نفروشیم

دم جان بخش نسیم سحری را دریاب پیش ازان کز نفس خلق مکدر گردد

دیوان ما و خود را، مفکن به روز محشر در عذر خشم بیجا، یک بوسهٔ بجا ده