تک بیت ها – صائب تبریزی

عافیت می‌طلبی، پای خم از دست مده که بلاها همه در زیر سر هشیاری است

عشق از ره تکلیف به دل پا نگذارد سیلاب نپرسد که در خانه کدام است

عمر با صد ساله الفت بیوفایی کرد و رفت از که دیگر در جهان چشم وفا دارد کسی؟

غافل مشو که وقت شناسان نوبهار چون لاله بر زمین ننهادند جام را

غنان سیل را هرگز شکست پل نمی‌گیرد نگردد قد خم مانع، شتاب زندگانی را

فریب مهربانی خوردم از گردون، ندانستم که در دل بشکند خاری که بیرون آرد از پایم

کار آتش کند آبی که به تلخی بخشند ورنه دریا به من تشنه جگر نزدیک است

کدام روز که صد بت نمی‌تراشد دل ؟ خوشا حضور بر همن که یک صنم دارد

کم نشد در سربلندی فیض ما چون آفتاب سایهٔ ما بیش شد چندان که بالاتر شدیم

کیست جز آینه و آب درین قحط‌آباد که کند گریه به روز سفر از دنبالم

گر ندیدی شاخ گل را با خزان آمیخته بر سر دوش من آن دست نگارین را ببین

گرفتم این که نظر باز می‌توان کردن به بال چشم، چه پرواز می‌توان کردن؟

گلشن از نازک نهالان یک تن سیمین شده است باغ را چون ابر در آغوش می‌باید کشید

ما چو سرواز راستی دامن به بار افشانده‌ایم آستین چون شاخ گل بر نوبهار افشانده‌ایم

محراب صبح گوشهٔ ابرو بلند کرد ساقی مهل نماز صراحی قضا شود

مرا که خرمن گل در کنار می‌باید ازین چه سود که دیوار گلستان پیداست ؟

مژگان من نشد خشک، تا شد جدا ز رویت گوهر نمی‌شود بند، در رشتهٔ گسسته

مکرر بود وضع روز و شب، آن ساقی جانها ز زلف و عارض خود، صبح و شام آورد مستان را

من که بودم گردباد این بیابان، عاقبت چون ره خوابیده بار خاطر صحرا شدم

مهرهٔ گل، پی بازیچهٔ اطفال خوش است دل صد پاره بود سبحهٔ صد دانهٔ ما

می‌شود خون خوردن من ظاهر از رخسار یار از گلستان حسن سعی باغبان پیدا شود

نادان دلش خوش است به تدبیر ناخدا غافل که ناخدا هم ازین تخته پاره‌هاست

نخل ما را ثمری نیست بجز گرد ملال طعمهٔ خاک شود هر که فشاند ما را

نشاط یکشبهٔ دهر را غنیمت دان که می‌رود چو حنا این نگار دست به دست

نمانده از شب آن زلف گر چه پاسی بیش هنوز درد دل آغاز می‌توان کردن

نومید نیستیم ز احسان نوبهار هرچند تخم سوخته در خاک کرده‌ایم

نیست جز پاکی دامن گنهم چون مه مصر کو عزیزی که برون آورد از بند مرا؟

نیستی گردون، ولی بر عادت گردون تو هم می‌کشی آخر چراغی را که روشن می‌کنی

هر کس که زر به زر دهد اهل بصیرت است فصل شکوفه را به می‌ناب صرف کن

هرگز نبود رسم ترا خواب صبحگاه ما را به صد خیال فکنده است خواب تو

همچو آن رهرو که خواب آلود از منزل گذشت کعبه را گم کرد هر کس بی خبر از دل گذشت

هیچ همدردی نمی‌یابم سزای خویشتن می‌نهم چون بید مجنون سر به پای خویشتن

یک دل آسوده نتوان یافت در زیر فلک در بساط آسیا یک دانهٔ نشکسته نیست

از بال و پر غبار تمنا فشانده‌ایم بر شاخ گل گران نبود آشیان ما

از جوانی نیست غیر از آه حسرت در دلم نقش پایی چند ازان طاوس زرین بال ماند

از خرابی چون نگه دارم دل دیوانه را؟ سیل یک مهمان ناخوانده است این ویرانه را

از رخت آیینه را خوش دولتی رو داده است در درون خانه‌اش ماه است و بیرون آفتاب

از فروغ لاله آتش زیر پا دارد بهار چون گل رعنا، خزان را در قفا دارد بهار

از هجر شکوه با در و دیوار می‌کنم چون داغ دیده‌ای که کند گفتگو به خاک

اشک من و رقیب به یک رشته می‌کشد صد حیف، چشم شوخ تو گوهرشناس نیست

آن سوخته جانم که اگر چون شرر از خلق در سنگ گریزم، بتوان یافت به بویم

انصاف نیست آیهٔ رحمت شود عذاب چینی که حق زلف بود بر جبین مزن

ای شاخ گل، به صحبت بلبل سری بکش بسیار بر رضای دل باغبان مباش

این چنین زیر و زبر عالم نمی‌ماند مدام می‌نشاند چرخ هر کس را به جای خویشتن

با چنین سامان حسن ای غنچه‌لب انصاف نیست از برای بوسه‌ای خون در جگر کردن مرا

بال شکسته است کلید در قفس این فتح بی شکستگی پر نمی‌شود

بر دشمنان شمردم، عیب نهانی خویش خود را خلاص کردم، از پاسبانی خویش

بر نمی‌خیزد به صرصر نقشم از دامان خاک وادی امکان ندارد همچو من افتاده‌ای

بس که دیدم سردمهری از نسیم نوبهار باده خون مرده شد چون لاله در ساغر مرا

به احتیاط ز دست خضر پیاله بگیر مباد آب حیاتت دهد به جای شراب !