مقطعات کمال خجندی

نی به آواز عود گفت نهفت همه چشمیم تا برون آیی عود هم گفت راستی ما نیز همه گوشیم تا چه فرمایی

گفته های لطیف بنده خویش بنده ام گر بلطف میخوانی بر من خود پسند نیز قلم حاکمی گر به قهر میرانی

سوال کرد یکی از علای دین گلکار که تو غلام نئی روی تو سیاه چراست جواب داد که هر موریی که میسازیم چو آتشی بکنی…

درسخنم کزو زنم لاف لاف از سخن چو در توان زد بر فرق حسود قالبی گوی آن خشت بود که پرتوان زد

جوانی گفت با محبوب خوشگوی که چون بینی هوا خواه تو یارم چرا کاغذ نچسبانی به بینی سریش از نیست با کاغذ من آرم بگفت…

براه گرم بغداد این سلمان در آن حالت که از جان می بریدی نبودش گوییا شعر پدر یاد که آنرا خواندی و بر خود دمیدی

اگر زهره شنیدی بانگ چنگت رباب و عود خود را با تو میداد وگر بودی نبی بر رسم تحفه بناختهای تو نی میفرستاد

مکن خواجه اصلاح شعر کمال قبول از تو و زبنده فرمودن است که پیش من اصلاح شعری چنین بگل بیت معمور اندودن است

گفت فرهاد آقا به میر ولی که رشیدیه را کنیم آباد زر به تبریزیان بآجر و سنگ بدهیم از برای این بنیاد بود مسکین به…

سلیهائی کز سهند آمد من و یاران ز کوشک موج آن بالا و اوج کوشک میدیدیم پست شد بطاق هر دریچه آب نزدیک آنچنان کانزمان…

خواستم از صاحب مطبخ حساب بره کان کشت و سه پایه را برد گفت بر رسم فداکان سود تست حشو آن همسایه بی مایه برد…

جواب گفته های ما به تبریز که می گویند گاه و بیگاه به پستی و بلندی مینماید به پیش بیت کعبه بیت جولاه تو گویی…

بجز معنی حسام ملت و دین ای مفاخر به گوهر تو عقول حل هر مشکلی که در سخن است کرده بر خاطر تو جمله حلول…

از کتابت مشو جلال ملول قلم کاهلی به خط درکش سخن خال شود نویس که هست سخن خال و خط نوشتن خوش

معایبی که در اشعار خواجه عصار است نوشته آن همگی در درون دیوانهاست جداولی که بسرخی کشید در دیوان نه جدول است به معنی که…

کرد حکیمی ز نظامی سوال کای بسر گنج معانی مقیم هست در انگشت کمال آن قلم یا نه عصائیست بدست کلیم گفت قلم نیست عصا…

زر طلبان همچو در حلقه بگوش آمدند شکر کز آزادگی بنده در آن سلک نیست باغ اگرم نیست هست نخل معانی بسی نخل مرا برگ…

خادمی نااهل خوارزمی که باد هر دو دندانش شکسته همچو دست کوزه کز لطف آبش می چکد تا شکسته تشنگی ما شکست

جستم از یاری نشان آن پسر کاب حیوانست جویای لبش گفت بیگناهان بجیحونش طلب کان زمان باشد خلاص از مکتبش هر نماز دیگری آیم برون…

باغی است پر از گل معانی دیوان کمال تازه اش دار شعر دگران چو خار اشتر پیرامن او بجای دیوار تا سنبل و نرگسش نچینند…

آواز حزین سوزنی را مشنو که کنند عیب بسیار خشک است همین و نیز باریک چون سوزن خار های دیوار

موریئی کان علا دین سازد گر کشد رود باشد امر محال چاره آن ز پیر بنایی رفت شرمنده و بکرد سوال پیر گفتا منت دهم…

کمال اشعار اقرانت ز اعجاز گرفتم سر بسر وحی است و الهام چو خالی از خیال خاص باشد خیالست اینکه گیرد شهرت عام

ز ما ای صبا با محمد رسان خدا را درودی که او را سزاست بگو با درود آنگهش در نهفت که ای ساز معنی ز…

دریاب کمال این سخن نازک و باریک آزرده مکن خاطرت از کس سر مویی گر با تو برابر زید آن صوفی اقرع یا دست مرا…

جز آه و ناله ندارم به عاشقی هنری مرا زدست هنرهای خویشتن فریاد زاشک سرخ و رخ و زرد چون زیم بیغم که هر یکی…

بر سر بی‌مو حسام خلوتی را هرکه زد حق به دست اوست گر فریاد و افغان می‌کند چون سرش زیر کلاه بخیه از گرمی بسوخت…

از جناب رفیع داودی گه سلیمانش آستان بوسید بطریق معامله سوی شیخ مدتی شد که تحفه رسید بار دیگر ز جامه دران امید میتوان صوف…

منشی چرخ را وترا ای فرید عصر با آنکه هر دو نجم گرفتند طارمی باشد تفاوتی ز زمین تا بآسمان زان نجم تا بر تنت…

کردم از سید راگوی سوالی که ترا هست جز رای و جز اندیشه سودای دگر گفت صد رای دگر با تو بگویم لیکن که من…

ز ضعف و صحت تن یار صرف خواندن از من سوال کرد ز لفظی که آن فصیح بود نظر بجانب قدش فکندم و گفتم الف…

حمیدک همی گفت با دوستان که ماموش مه پیکر و دوست روست چو ما گربه ایم ای عزیزان چه عیب که ما موش را دوست…

چو آید بر دلم اندوه بی وقت ز دور دون صباحا او رواحا صلاح کار نقل است و می لعل لعل الله یرزقنی صلاحا

با فقاعی گفتم از روی مزاح بد معامل نیستم من ای خسیس وجه شربتها که دادی نسیه ام گر فراموشت شود بر یخ نویس

مطبخ بی برگ مرا در سفر نیست بحق نمک اوماج خشک همچو ستونی که بود خیمه را میگذرانیم بکوماج خشک

کسی کز عشق دولتمند گردد بیفزاید هزاران اعتبارش نه بینی کو تعتش بلبل مست یکی مرغیست و میخوانی هزارش

ز شعر خویش جز وی و کلاهی که هریک به قالبی و بی بهایند بدان حضرت فرستادم به تحفه اگر چه صدر عالی را نشاید…

حسام کچل را یکی پیر راه کلاهی به بخشید و گفت آه آه فتاد از سر سیز ما این کلاه بجایی که هرگز نروید براه

ترک دنیای دون بگیر کمال تا جهانیت مرد دین خوانند هر که در بند ریش و دستارست خاص و عامش بهیج نستانند چون کلاه ار…

این خیمه سرداق کمال است نقصان ز طناب او گسسته گرد در او ز صبح تا شام اصحاب کمال حلقه بسته زیرا که درو مقیم…

میزند بنگ صاف مرشد خاف غافل از ذوق باده غیبی است گر چه آن شیخ کالنبی گویند کالنبی نیست شیخ کبنی است

قطعه مدح تو گردید ترک شد مکتوب عفو فرما ز دعاگو که قلم دیر کشید ورنه آن گفته چون آب روان بود چنان که ببوسید…

ز بنده خسرو فخار اجازتی می‌خواست که در غزل ببرم نام آن دلارا را رقیب گفت زنم مشت و بشکنم زنخش مزن به جان تو…

حافظ نیکخوان نیک نویس هرکه حق گویدت شنو سخنش چنگ را بیش بر کنار مزن بسر خود که بر زمین نزنش

پیش چنگ دلخراشت صوفیانرا حافظا نعره ها باید به وقت نقش بنمودن زدن اردشیری تو اگر در مجلسی آرند چنگ مردم مجلس ترا خواهند فرمودن…

با اکبر مسگر به دکان گفتم من زانگشت سیه شد به تنت پیراهن گفتا که ز عشق روی احمد سوخت بر آتش دل پیرهن پاره…

مرا یار از شکارستان مشگین در آهو بره مشگین فرستاد چو افتادند دور از لاله و گل بصحرای عدمشان رخت افتاد گر آهو برگان را…

کیسه مکن پر زر و سیم ای پسر کیسه برانند درین رهگذر کیسه تهی باش و بیاسا کمال هر که تهی کیسه تر آسوده تر

زفاقه ره پر محنت و عذاب سفر طباع مردم دانا بغایت است ملول که از ملال به بیتی نمی کنند شروع که تا نخست به…

حافظ بربط نواز چنگ ساز بامنت از بی نوایی جنگ چیست از برای سوختن از زیر دیگ گفته هیزم ندارم چنگ چیست