مقطعات ادیب الممالک
راست شد از عطای حی قدیم
راست شد از عطای حی قدیم بر سر تاج خسروان دیهیم کعبه عدل و داد احمد شاه که درش سجده گاه ابراهیم کرده تقویم عدل…
در نکوهش خطیبان بی زبان آغاز مشروطیت فرماید بوالعنبس
در نکوهش خطیبان بی زبان آغاز مشروطیت فرماید بوالعنبس بود «بوالعنبس » خطیب فحل و شیخ نامور بر خلایق پیشوا بر مسلمین فرمان روا روزی…
در رباط سنگ بست بمدح مظفرالدین شاه سروده
در رباط سنگ بست بمدح مظفرالدین شاه سروده ستوده نام ملک جاودانه در گیتی پس از امیر علیشیر و میر جاذب ماند بلی چو شمس…
خلق گویندم با بار گنه بر در میر
خلق گویندم با بار گنه بر در میر چون دوی هست برون از در دوراندیشی گفتم ارمیر به جان من مسکین تازد گر دریغ آرم…
خداوندا در این فیروز ایوان
خداوندا در این فیروز ایوان صباحت شاد و خرم بخت پیروز بنانت خامه دارد عنبر آمیز بیانت نامه آرد دانش آموز زهی کز بندگی در…
ترجمه از عربی در نکوهش جنگ
ترجمه از عربی در نکوهش جنگ جنگ در اول بود بسان عروسی دلبر و دلجوی و دلفریب و دلارا روئی دارد به روشنی رخ نوروز…
بنده ام بنده ولی بیخردم
بنده ام بنده ولی بیخردم خواجه با بیخردی می خردم خواجه ام دید و پسندید و خرید واگهی داشت ز هر نیک و بدم به…
ای مسیحای زمان ای که به اعجاز سخن
ای مسیحای زمان ای که به اعجاز سخن اثر و نام حکیمان سلف زنده کنی همه گویند زسیر زحل و دور فلک تو بدور فلک…
آن شنیدم چو ابوالقاسم مستکفی را
آن شنیدم چو ابوالقاسم مستکفی را از پس متقی اقبال فرا برد به تخت قائد جیشش امیرالامراء توزون را گشت در تن رگ جان سست…
از خطای آسمان تنها نه آن بینی که خلق
از خطای آسمان تنها نه آن بینی که خلق کاه را دادند بر سگ استخوان را بر الاغ زانکه گر با چشم عبرت بنگری بس…
مهترابا یگانه منشی تو
مهترابا یگانه منشی تو گرچه ایراد من خلاف بود لیک از من بگو که در بروات ای دو سر قاف این چه قاف بود
ماده تاریخ
ماده تاریخ شاه چون مجلس مقدس را از دم توپ کینه زد آتش بهر تاریخ آن امیری گفت «ارشدالدوله توپچی جاکش »
گه گشاید حجاب و گه بندد
گه گشاید حجاب و گه بندد شاهد پشت پرده را ماند جلوه ها می کند ز پرده حسن بار هر هفت کرده را ماند می…
قطعه در خرابی مجلس ملی و نکوهش محمدعلی میرزا
قطعه در خرابی مجلس ملی و نکوهش محمدعلی میرزا آلوده شاه دامن خود با خون اندود زر به چهره تابان مس با گرگ یار شد…
شنیدم از پی یک لمحه خواب مؤمن را
شنیدم از پی یک لمحه خواب مؤمن را ثواب طاعت چل ساله آید از یزدان بر این قیاس وزیر است اولین مؤمن مسلم است سخن…
ز تیز کیان فایده است آن بروت
ز تیز کیان فایده است آن بروت که چون بادگیر کشد تیغ تیز بدست بزرگان ز بس ریخت آب نباشد چنو در جهان آبریز
در موقع دومین جشن مجلس شورای ملی گوید
در موقع دومین جشن مجلس شورای ملی گوید بیا که رشک گلستان شد است خارستان شمیم باد بهار آید از بهارستان دیار ما را طغرا…
در رحلت مظفرالدین شاه
در رحلت مظفرالدین شاه تو مپندار شه مظفر مرد شاه با عدل و داد کی میرد عالمی را گرفته بود به عدل رفت تا عالم…
خطاب به میرزا احمدخان اشتری
خطاب به میرزا احمدخان اشتری الحذر ای مدعی العموم که دزدی شرط قضا شد چو در نماز طهارت خاصه به عدلیه کز قضا نبرد کام…
حکایت من و این کدخدا در این سامان
حکایت من و این کدخدا در این سامان بگویم ار چه دل از گفتنش پریشان شد نظیر قصه آن شاهباز سلطانی است که در خرابه…
تاریخ کشته شدن جعفرخان رشیدالسلطان و علیخان ارشدالدوله در شهر رمضان المبارک
تاریخ کشته شدن جعفرخان رشیدالسلطان و علیخان ارشدالدوله در شهر رمضان المبارک رشید و ارشد به جنگ ملت زاسب هستی شده پیاده رشیدسلطان نخست از…
بخوان و خانه ات گر شکر و زر
بخوان و خانه ات گر شکر و زر شود خرمن گدا و دزد ناید باین راه دراز و لقمه تلخ مرا پا رنج و دندان…
ای ملک ملک فضل ای که خرد را
ای ملک ملک فضل ای که خرد را از کلماتت ذخیرتست و مؤنه اشراق ار پرتوی ز شرق دیدی تیره نمودی روان ابن کمونه یک…
امیرزاده مهین فتح سلطنت چون شد
امیرزاده مهین فتح سلطنت چون شد که گشت وعده دیدار من فراموشش گوزن شیر شکارست و چرخ روبه باز دچار کرده ز افسون به خواب…
از حکایات بخشش قاآن
از حکایات بخشش قاآن به شهری کش از بس هوا بود سرد ز سردی کس آنجا زراعت نکرد ترب کاشت مردی و آمد ببار از…
مسمط راز تیموری
مسمط راز تیموری بشنو ای فرزند تا ازین دفتر خوانمت از بر راز تیموری یک گروهی را بینم اندر سر جقه عدل است تاج منصوری…
ماده تاریخ میرزا علی اکبرخان پسر میرزاعلی قائم مقام در صفر
ماده تاریخ میرزا علی اکبرخان پسر میرزاعلی قائم مقام در صفر ویرانه کرد چرخ بستان و کاخ ما شد تنگنا غم قصر فراخ ما آن…
گفتی ای دوست مرا با چه سمت می شمری
گفتی ای دوست مرا با چه سمت می شمری من چگویم که تو از حال دلم آگاهی کار من چاکری و کار تو فرماندهی است…
فراموشم نشد پندی که میگفت
فراموشم نشد پندی که میگفت به پور خویش پیری در بخارا که گر در کار خود جنبش کند مرد توان سفتن به سوزن کوه خارا
شب پاسی را هر آنکه آماده کند
شب پاسی را هر آنکه آماده کند باید که به جام نیلگون باده کند تاریخ زه مادر فیروز اینست گربه به فراش موش سه زاده…
ز ده مویز کسی کو طلب کند گندم
ز ده مویز کسی کو طلب کند گندم چو ابلهی است که جوید ز یاسمین گشنیز مویز زاده تاک است و نان سلاله خاک نژاد…
در مقدمه طبع شاهنامه در وصف دربار مظفرالدین شاه
در مقدمه طبع شاهنامه در وصف دربار مظفرالدین شاه در بوستان سروش همی روید از درخت وز آسمان ببارد دانش ز ماه و هور تابد…
در جواب کسیکه از وی تلخنه دوغ خواسته فرماید
در جواب کسیکه از وی تلخنه دوغ خواسته فرماید ای آن کسی که گرفته است آسمان شرف ز آفتاب کمالت همیشه فرو فروغ درون مزرع…
خطاب به خازن عدلیه
خطاب به خازن عدلیه خازن صندوق عدلیه شدی تا بداند مؤمن و گبر و جهود کز برای مرده ات تا بیست پشت اندرین صندوق جز…
خداوندا توئی امروز در ملک
خداوندا توئی امروز در ملک چراغ مملکت شمع قبیله بتانت بحر دانش را سفینه کلامت بیت حکمت را عقیله جمال دانش از رویت هویدا چو…
تاریخ جلوس مظفرالدین شاه
تاریخ جلوس مظفرالدین شاه تاریخ جلوس شه مظفر آن خسرو آفتاب تمکین جستم ز خرد نکو سرائید لفظی خوش و گفته نوآیین گفتا که دو…
بسکه از بخت خویش مایوسم
بسکه از بخت خویش مایوسم جاودان اندرین سرای سپنج روز تا شب بسان نرادان با غم دل همی زنم شش و پنج استخوانیست پیکرم بی…
ای مجیرالسلطنه از سعدالملک
ای مجیرالسلطنه از سعدالملک دفتری دارم ز سر تا پا گله گر بگوئی بنده را کز دامنم دست برکش چون نیم او را لله پاسخت…
آن را که پدر تجربت و فضل نیاموخت
آن را که پدر تجربت و فضل نیاموخت زود است که از کار فلک تجربه گیرد و آن خوی که گردون نکند چاره او را…
ارشدالدوله ای که پیش لبت
ارشدالدوله ای که پیش لبت با زبان فصیح خاموشم روز جمعه فرامشم نکنی ای که هرگز نه ای فراموشم
من که بی تاج و تخت و گنج و سپاه
من که بی تاج و تخت و گنج و سپاه در اقالیم سبعه سلطانم بی قیاس مقام و منصب و مال بنده مصطفی قلی خانم
ماده تاریخ قنات نوین نیر الدوله در مشهد
ماده تاریخ قنات نوین نیر الدوله در مشهد در زمان شهریار دادگر «شه مظفر» خسرو گیتی ستان داور مشرق زمین «سلطان حسین » آنکه رایش…
گفت آذرباد مهر اسپنتمان
گفت آذرباد مهر اسپنتمان هرکرا این پنج شاد از بعث و نشر شرم یزدان و شکوه مردمان بیم دوزخ مهر جان امید حشر
عمید سلطنه سردار امجد آنکه ندید
عمید سلطنه سردار امجد آنکه ندید دو چشم گیتی چون او یکی سپهبد راد دو چیز بنده فرمان اوست خامه و تیغ دو چیز زنده…
شاد زی ای شهریار قدر دان کز فضل تو
شاد زی ای شهریار قدر دان کز فضل تو گشت بازار معارف گرم و پشت دین قوی قطب عالم باش و خورشید جهان اندر زمین…
ذیل تصویر خود در مدح نقش نقاش نوشته
ذیل تصویر خود در مدح نقش نقاش نوشته حبذا نقشی که بنمود آشکارا میر خضر آساز کلک چون مسیحا میرزین العابدین نقاش ایران کش همی…
در مقدمه شاهنامه
در مقدمه شاهنامه فروشد به فرمان یزدان پاک ز رخشنده گردون بر این تیره خاک یکی نامه آسمانی بدست نبشته در آن راز بالا و…
در تهنیت ولادت
در تهنیت ولادت چو بر شد هفت ساعت ثلث کم از شام دوشنبه شد اندر نیم شب ناگه چراغ صبحگه روشن نهم از ماه شوال…
خطاب به آقای میرزا احمدخان مدعی العموم
خطاب به آقای میرزا احمدخان مدعی العموم چامه من پیش گفتارت بدان ماند که کس در سپهر آرد ستاره در بهشت آرد گیا چون فراوان…
حسرت نعمت
حسرت نعمت چون در زریق که اکنون ملک حاجی حسینقلی خان نظام الدوله است جناب بیگلربیکی آذربایجان که شمس المعالی در حسرت نعمت وی مرده…