فی ما یتعلق باحوال الباطن و المرید اوحدالدین کرمانی
زنهار پی طبع هوس پَیمایت
زنهار پی طبع هوس پَیمایت تاریک مکن روان روشن رایت تو از سر صدق یک نفس با او باش تا هر که جز اوست سر…
طالب که نه صادق است جایی نرسد
طالب که نه صادق است جایی نرسد بیگانه شود به آشنایی نرسد در یافتن وصال او سلطانی است آن سلطانی به هر گدایی نرسد اوحدالدین…
قم فاسقنی قهوةً کان عاصرها
قم فاسقنی قهوةً کان عاصرها قبل الزّمان و کانت ثانی القدم ناریه جاثلیق الدّهر یعرفها زُفّت الیه و بنت الکرم فی العدم اوحدالدین کرمانی
لاشک و لا خفاء من عاش یَموت
لاشک و لا خفاء من عاش یَموت من قُمِّطَ فی المهد حواء التّابوت اُعطیت من الکمال فوق المنعوت لا تغفل عن وقتک فالوقت یفوت اوحدالدین…
هر دل که درو دُرّ معانی بندد
هر دل که درو دُرّ معانی بندد ایذای چنین طایفه را نپسندد این گریهٔ صوفیان ندانی از چیست در ماتم آن کس که برایشان خندد…
یکباره زعقل و خردم دل بگرفت
یکباره زعقل و خردم دل بگرفت وز خیر و شر و نیک و بدم دل بگرفت احوال حدیث دیگران خود بگذار از خویشتن و حال…
«اوحد» دیدی که هرچ دیدی هیچ است
«اوحد» دیدی که هرچ دیدی هیچ است وآن جمله که گفتی و شنیدی هیچ است در گرد جهان بسی دویدی هیچ است و این نیز…
اسرار که سخت است سخن سست مگو
اسرار که سخت است سخن سست مگو نی کم کن و آنک عقل واجُست مگو دانستنی اش مرتبهٔ تُست بدان ناگفتنی اش مصلحت تُست مگو…
آن یار که منزلگه او قلب آمد
آن یار که منزلگه او قلب آمد مردانه بدیدمش که در قلب آمد پنداشتمش که هست چون زر بعیار چون بر محک دل زدمش قلب…
آنها که محققان این درگاهند
آنها که محققان این درگاهند اهل دل خاص خاص شاهنشاهند باقی همه هرچ هست خرج راهند نزد دل اهل دل چو برگ کاهند اوحدالدین کرمانی
ای دل چه کری کند مشوش بودن
ای دل چه کری کند مشوش بودن وز بهر دو روزه عمر سرکش بودن بنیاد سرای عمر بر هیچ افتاد خوش نیست برای هیچ ناخوش…
آیا تو ز نادانی و سرگردانی
آیا تو ز نادانی و سرگردانی خود را و مرا به هرزه می رنجانی آنچ آن توَست از تو نستاند کس وآنچ آن تو نیست…
با ما تو هر آنچ گویی از کین گویی
با ما تو هر آنچ گویی از کین گویی پیوسته مرا ملحد و بی دین گویی من خود بترم از آنچ می گویی تو انصاف…
پیوسته تو را به صد هوا می طلبم
پیوسته تو را به صد هوا می طلبم وین درد غم تو را دوا می طلبم چون می نگرم کانچ منم جمله تویی من غافلم…
تا هست به دستت از تصرّف میزان
تا هست به دستت از تصرّف میزان در عین خسارتی و در بحر گمان تا خواری و عزلتت نگردد یکسان از اسب ریاضتت تو زین…
چون بر سر و پای من نگه کرد او دوش
چون بر سر و پای من نگه کرد او دوش هم از سر پای گفت ای زرق فروش گفتی سر پایداریم در غم هست گر…
در درد دل خویش زبی درمانی
در درد دل خویش زبی درمانی هر لحظه به دردی دگر اندرمانی چون سینهٔ بوالفضول را دل خوانی زان می نرهد دلت زسرگردانی اوحدالدین کرمانی
در من نگرم زپای تا سر هیچم
در من نگرم زپای تا سر هیچم چون ذرّه بر مهر منوّر هیچم نه عقل نه دل نه صبر نه حال نه مال حاصل همه…
درویشان را عار بود محتشمی
درویشان را عار بود محتشمی در دیده شان نار بود محتشمی او را که رسد از گل درویشی بوی بر خاطر او خار بود محتشمی…
زنهار دلا بکوش اگر باخبری
زنهار دلا بکوش اگر باخبری کز دست تکلّف تو مگر جان بُبَری مادام که در بند تکلّف باشی از عمر خود و عیش جهان بی…
عالم همه سر به سر گدایان دارند
عالم همه سر به سر گدایان دارند محنت همه خویشتن نمایان دارند اندر عالم به دست کس چیزی نیست ور هست همین برهنه پایان دارند…
گر راحت دل خواهی و آسایش تن
گر راحت دل خواهی و آسایش تن با لقمه و خرقه ای بساز و تن زن ور اطلس روم خواهی و ماه ختن از شرق…
گویند مرا چرا شدی سودایی
گویند مرا چرا شدی سودایی آن به که کنی به صبر پابرجایی صد عقل فدای این چنین سودا باد صد صبر فدای این چنین رسوایی…
هر شیخ که او علم ندارد در تن
هر شیخ که او علم ندارد در تن او نتواند مرید را پروردن این شیخی را علم و عمل می باید بی علم چه لایق…
از خود به درآیی نفسی تجرید است
از خود به درآیی نفسی تجرید است فارغ شوی از هر هوسی تجرید است خودبینی و بی سیم و زری مشغولی است اکرام همه خلق…
اکنون که تو را امید آزادی خاست
اکنون که تو را امید آزادی خاست مشغول شدن به دیگری سخت خطاست دعوی فراغت کنی و مشغولی انصاف بده فارغ و مشغول رواست؟! اوحدالدین…
اندر ره فقر دیده نادیده کنند
اندر ره فقر دیده نادیده کنند هرچ آن نه حدیث اوست نشنیده کنند خاک در او باش که شاهان جهان خاک در تو چو سرمه…
ای پیر به طبع تیز گامی تو هنوز
ای پیر به طبع تیز گامی تو هنوز واندر طلب مراد و کامی تو هنوز موی سر تو به عمر کمتر زتوَست او پخت و…
ای دل چو شراب معرفت کردی نوش
ای دل چو شراب معرفت کردی نوش لب بر هم نه سرّ الهی مفروش در هر سخنی چو چشمهٔ آب مجوش دریا گردی گر بنشینی…
ایزد زقناعت چو مرا گنجی داد
ایزد زقناعت چو مرا گنجی داد از میر و وزیر جمله گشتم آزاد دلق من و حُلّه های زربفت ملوک کفش من و تاج سر…
با همنفسان دلا دمت همدم نیست
با همنفسان دلا دمت همدم نیست در راه حقیقت قدمت محکم نیست موی از سر بوالفضول کم کردی تو لیکن سر مویی زفضولی کم نیست…
تا تو نشوی فرد به فردی نرسی
تا تو نشوی فرد به فردی نرسی در راه یگانگی به مردی نرسی تا تو غم نام و ننگ خواهی خوردن هرگز به مقام هیچ…
تخمی دو سه بی وقت بپاشیم مگر
تخمی دو سه بی وقت بپاشیم مگر حالی به دروغ بر تراشیم مگر عمری به هوس با دگران ما کردیم روزی دو سه نیز با…
چندانک دلم جان کند اندر سر و کار
چندانک دلم جان کند اندر سر و کار هرگز نشود به وصل کس برخوردار جوهر دارد دل من وزآن خوانند عشّاق جهان دل مرا جوهر…
در درویشی کار به صدق است و یقین
در درویشی کار به صدق است و یقین در درویشی کار نه کفر است و نه دین درویش کسی بود که بیزار بود از کفر…
در هیچ سری مایهٔ اسراری نه
در هیچ سری مایهٔ اسراری نه کس را خبر از اندک و بسیاری نه هر طایفه ای گرفته کاری بر دست و آنگاه به دست…
دستِ دل ما هر چه تهی تر خوش تر
دستِ دل ما هر چه تهی تر خوش تر و آزادی دل زهرچه خوش تر خوش تر عیش خوش مفلسانه یک چشم زدن از مملکت…
روزی که جمال تو مرا دیده شود
روزی که جمال تو مرا دیده شود از فرق سرم تا به قدم دیده شود در من نگری همه تنم جان گردد در تو نگرم…
عمری به مراد خود رسیدی، بس کن
عمری به مراد خود رسیدی، بس کن یکچند به کام خود دویدی، بس کن از نامه سیه کردن خود شرمت باد چون موی سیه سپید…
گر طالب قرب حق شدی موسی وار
گر طالب قرب حق شدی موسی وار دست از رمهٔ تعلّق نفس بدار نعلین هوا زپای خود بیرون کن تا بر سر طور سرّ حق…
مستی زمی عشق و نه مستی زمی است
مستی زمی عشق و نه مستی زمی است وآن کس که زمی مست بود مست کی است دیوانه بهار دید گفتا که دَی است جنبیدن…
هر لقمه که آلوده بود قی به از آن
هر لقمه که آلوده بود قی به از آن بی خود به تواضع آردت می به از آن نیکی و غرور دور دارد زخدای بد…
از خلق به هیچ گونه یاری مطلب
از خلق به هیچ گونه یاری مطلب وز شاخ برهنه سایه داری مطلب عزّت زقناعت است و خواری زطمع با عزّت خود بساز و خواری…
اسباب وجود دم به دم تشویش است
اسباب وجود دم به دم تشویش است تا با تو توی است بر ارم تشویش است فارغ شدن و تکیه بر اسباب فراغ زآنجا که…
آنجا که سراپردهٔ اجلال جلال
آنجا که سراپردهٔ اجلال جلال جانها همه واله و زبانها همه لال دنیا دل ما نبرد و عقبی نبرد ما را همه مقصود وصال است،…
ای خواجه یکی کام روا کن ما را
ای خواجه یکی کام روا کن ما را دم در کش و در کار خدا کن ما را ما راست رویم ولی تو کژ می…
ای دل دَرِ غم گشاده ای می بینم
ای دل دَرِ غم گشاده ای می بینم در دام بلا فتاده ای می بینم از یار کناره کرده ای می دانم دل در دگری…
آیات کتاب حق همی خوان و مپرس
آیات کتاب حق همی خوان و مپرس واین ناقهٔ پی بریده می ران و مپرس خواهی که سِرَت زپرده بیرون نشود می بین و مگو…
با فقر نشین اگر تو همدم خواهی
با فقر نشین اگر تو همدم خواهی فقر است اگر ملک مُسلَّم خواهی خاک کف پای این گدایان را خواه گر افسر سروران عالم خواهی…
تا با دل دلبرم دلم دل بنهاد
تا با دل دلبرم دلم دل بنهاد دل داده دلم ندید زان رو دل داد دلدار دلم چون دل دلدارم دید هم دلش به دلخوشی…