غزلیات – محتشم کاشانی
به زبان خرد این نکته صریح است صریح
به زبان خرد این نکته صریح است صریح که نظر جز به رخ خوب قبیح است قبیح مدعای دل عشاق بتان میفهمند به اشارات نهانی…
به من که آتش عشقش نکرده دود هنوز
به من که آتش عشقش نکرده دود هنوز فشاند دست که این وقت آن نبود هنوز ز صبر او دل من آب شد که دی…
پای یکی به علت ادبار نارواست
پای یکی به علت ادبار نارواست رخش یکی به عرصهٔ اقبال در دو است در افتاب وصل یکی گرم اختلاط قانع یکی ز دور به…
تا شده ای گل به تو اغیار یار
تا شده ای گل به تو اغیار یار در دلم افزون شده صد خار خار ای بت چین جانی و جسم بتان پیش تو بیجان…
جلوهٔ آن حور پیکر خونم از دل ریخته
جلوهٔ آن حور پیکر خونم از دل ریخته بندهٔ آن صانعم کان پیکر از گل ریخته مهر لیلی بین که اشگش بر سر راه وداع…
چو گریم بی تو اشگم از بن مژگان فرو ریزد
چو گریم بی تو اشگم از بن مژگان فرو ریزد که چون خیزم ز جا سیلابم از دامان فرو ریزد پذیرد طرح کاخ عشرتم دوران…
چون من به در هجر ز بیداد تو رفتم
چون من به در هجر ز بیداد تو رفتم چندان نگهم داشت که از یاد تو رفتم چون فاختهٔ سنگ ستم خورده ازین باغ دل…
خاطری جمع ز شبه آن که تو میدانی داشت
خاطری جمع ز شبه آن که تو میدانی داشت کاینقدر حسن بیک آدمی ارزانی داشت حسن آخر به رخ شاهد یکتای ازل عجب آیینهای از…
در بزم چون به کین تو غالب گمان شدم
در بزم چون به کین تو غالب گمان شدم جان در میان نهادم و خود برکران شدم پاس درون قرار به نامحرمان چو یافت من…
دل خود رای مرا برده گل خودروئی
دل خود رای مرا برده گل خودروئی ترک خنجر کش مردم کش آتش خوئی طفل نو سلسلهای شوخ تنگ حوصلهای شاه دیوانه و شی ماه…
دوست با من دشمن و با دشمن من گشته دوست
دوست با من دشمن و با دشمن من گشته دوست هر که با من دوست باشد دشمن جان من اوست بر کدام ابرو کمان چشمم…
دیدهام مست و سرانداز و غزلخوان برهی
دیدهام مست و سرانداز و غزلخوان برهی شاه مشرب پسری ترک وشی کج کلهی نخل آتش ثمری سرو مرصع کمری عالمافروز سهیلی علم افراز مهی…
رو ای صبا بر آن سرو دلستان که تو دانی
رو ای صبا بر آن سرو دلستان که تو دانی زمین به بوس که منت در آن زمان که تو دانی چو شرح حال تو…
ز خانه تاخت برون کرده ساغری دو سه نوش
ز خانه تاخت برون کرده ساغری دو سه نوش لب از شراب در آتش گل از عرق در جوش خمار رفته ز سر تازه نشاء…
زخم جفای یار که بر سینه مرهم است
زخم جفای یار که بر سینه مرهم است از بخت من زیاده و از لطف او کم است کودک دل است و دو و لعب…
زهی ز عشق جهانی تو را به جان مشتاق
زهی ز عشق جهانی تو را به جان مشتاق من از کمال محبت جهان جهان مشتاق نهان ز چشم بدان صورت تو را این است…
سروی از یزد گذر کرد به کاشانهٔ ما
سروی از یزد گذر کرد به کاشانهٔ ما که ازو چون ارم آراسته شد خانهٔ ما با دلی گرم نشاط آمد و از حرف نخست…
شوق میگرداندم بر گرد شمع سرکشی
شوق میگرداندم بر گرد شمع سرکشی همتی یاران که خود را میزنم برآتشی همچو خاشاکی که بادش در رباید ناگهان خواهد از جاکندنم جولان تازی…
عجب گیرنده راهی بود در عاشق رباییها
عجب گیرنده راهی بود در عاشق رباییها نگاه آشنای یار پیش از آشناییها ز حالت بر سر تیر اجل در رقص میرد دل نخجیر را…
کاش مرگم سازد امشب از فغان کردن خلاص
کاش مرگم سازد امشب از فغان کردن خلاص تا سگش از درد سر آسوده گردد من خلاص شد گرفتاری ز حد بیرون اجل کو تا…
گر از جمال جهانتاب او نقاب کشند
گر از جمال جهانتاب او نقاب کشند جهانیان قلم رد بر آفتاب کشند برای نیم نگه سرخوشان خواب غرور هزار منت از آن چشم نیم…
گرچه پای بندی عشق بیزنجیر نیست
گرچه پای بندی عشق بیزنجیر نیست از گریزش نیز غافل بودن از تدبیر نیست در تصرف کوش تا عشقم شود کامل عیار کانچه مس را…
لشگر عشقت سیاهی میکند از دور باز
لشگر عشقت سیاهی میکند از دور باز وای بر من کز سلامت میشوم مهجور باز برشکست خیل طاقت ده قرار ای دل که کرد پادشاه…
مرا صید افکنی زد زخم و بند افند در گردن
مرا صید افکنی زد زخم و بند افند در گردن به ابروی کمان دار و به گیسوی کمند افکن هم از تندی هم از تمکینش…
منتظری عمرها گر بگذاری نشست
منتظری عمرها گر بگذاری نشست آخر از آن ره بر او گردسواری نشست هرکه ز دشت وجود خاست درین صید گاه بهر وی اندر کمین…
نمیدانم ز خود افتادگان داری خبر یا نه
نمیدانم ز خود افتادگان داری خبر یا نه ز دور این نالهٔ ما در دلت دارد اثر یا نه یقین داری که دارم از خیالت…
هنوزت به ما کینه برجاست گویی
هنوزت به ما کینه برجاست گویی هنوزت سر کشتن ماست گویی هنوزت به این کشته ناپشیمان سر جنگ و آهنگ غوغاست گویی هنوزت ز کین…
از باده عیشم بود مستانه به کف جامی
از باده عیشم بود مستانه به کف جامی زد ساغر من بر سنگ دیوانه میآشامی ای هم دم از افسانه یک لحظه به خوابش کن…
اگر میبینمت با غیر غیرت میکشد زارم
اگر میبینمت با غیر غیرت میکشد زارم وگر چشم از تو میبندم به مردن میرسد کارم تو خود آن نیستی کز بهر همچون من سیه…
آن که اشگم از پیش منزل به منزل میرود
آن که اشگم از پیش منزل به منزل میرود وه که با من وعده میفرمود و با دل میرود اشگم از بی دست و پائی…
ای از می غرور تو لبریز جام ناز
ای از می غرور تو لبریز جام ناز شیرین ز تلخی تو لب حسن و کام ناز طبع مدقق حرکت سنج می نهد بر جز…
ای زهر خندهٔ تو چو شهد و شکر لذیذ
ای زهر خندهٔ تو چو شهد و شکر لذیذ زهر تو از نبات کسان بیشتر لذیذ از قد و لب ریاض تو را ای بهار…
ای نرد حسن باخته با آفتاب و ماه
ای نرد حسن باخته با آفتاب و ماه بر پاکبازی تو زمین و زمان گواه من کز بتان فریب نخوردم به صد فسون صد بازی…
با خط آن سلطان خوبان را جمالی دیگر است
با خط آن سلطان خوبان را جمالی دیگر است بسته هر موی او صاحب کمالی دیگر است نیست در بتخانهٔ مارا غیر فکر روی دوست…
بر در درج قفل زدم یک چندی
بر در درج قفل زدم یک چندی عاقبت داد گشادش بت شکر خندی سخت از ذوق گرفتاری من میکوشد دست و بازوی کمندافکن وحشی بندی…
برای نیم نگاهی چو عذر خواه تو گردم
برای نیم نگاهی چو عذر خواه تو گردم هزار بار به گرد سر نگاه تو گردم ز انتظار شوم کشته تا نشان خدنگی ز پر…
بلا به من که ندارم غم بقا چکند
بلا به من که ندارم غم بقا چکند کسی که دم ز فنا زد باو بلا چکند نشانده بر سر من بهر قتل خلقی را…
به زبان غمزه رانی چو روم به عشوه خوانی
به زبان غمزه رانی چو روم به عشوه خوانی به تو ناز داد یاد این همه مختلف زبانی سگی از تو شهسوارم به قبول و…
به هجر یار که از غیر آن ندارم حظ
به هجر یار که از غیر آن ندارم حظ چنان که ز وصل آن چنان ندارم حظ به غیر حیرت عشقت چه باعث است ای…
پردهٔ ما میدری کائین زیبائیست این
پردهٔ ما میدری کائین زیبائیست این عالمی را ساختی رسوا چه رسوائی است این جلوه کردی با قد رعنا و کشتی خلق را ای جهانی…
تو به زور حسن ایمن مشو از سپاه آهم
تو به زور حسن ایمن مشو از سپاه آهم که من ضعیف پیکر ملک قوی سپاهم شه چار رکن عشقم که به چار سوی غیرت…
چنان مکن که مرا هم نفس به آه کنی
چنان مکن که مرا هم نفس به آه کنی جهان بیک نفس از آه من سیاه کنی ز بزم میروی افتان و سر گران حالا…
چو ممکن نیست کان مه پاسبان محفلم سازد
چو ممکن نیست کان مه پاسبان محفلم سازد بکوشم تا سگ دنباله گیر محملم سازد ازو چون پرده افتد برملا از من کند رنجش که…
چون متاع دو جهان را به خرد سنجیدم
چون متاع دو جهان را به خرد سنجیدم از همه حسن تو و عشق خود افزون دیدم در قدح شد چو می عشق فلک حیران…
خدا اگر چه ز پاکان دعا قبول کند
خدا اگر چه ز پاکان دعا قبول کند دعا کنم من و گویم خدا قبول کند فشاند آن که ز ما آستین رد به دو…
دانم اگر از دلبری قانع به جانی ای پسر
دانم اگر از دلبری قانع به جانی ای پسر داد سبک دستی دهم در سر فشانی ای پسر رسم وفا بنیاد کن آوارهای را یاد…
دل در بدن کباب و مرا دیده تر هنوز
دل در بدن کباب و مرا دیده تر هنوز تن غرق آب و آتش و دل پرشرر هنوز بسمل شدم به تیغ تو چون مرغ…
دور بر بسترم از هجر تو رنجور انداخت
دور بر بسترم از هجر تو رنجور انداخت چشم زخم عجبی از تو مرا دورانداخت من که سر خوش نشدم از می صد خمخانه به…
دیشبش در خواب دیدم با رخ چون آفتاب
دیشبش در خواب دیدم با رخ چون آفتاب آن چنان فرخ شبی دیگر نمیبینم به خواب بسته آتشپارهٔ من تیغ و من حیران که چون…
روز من زان زلف میدانم سیه خواهد شدن
روز من زان زلف میدانم سیه خواهد شدن حال من زان خال میدانم تبه خواهد شدن قد اگر این است پر تنها ز پا خواهدفتاد…