تک بیت ها – صائب تبریزی

در چشم پاکبازان، آن دلنواز پیداست آیینه صاف چون شد، آیینه ساز پیداست

در سپند من سودازده آتش مزنید که پریشان شود از نالهٔ من انجمنی

در گردش آورید می لعل‌فام را زین بیش خشک لب مپسندید جام را

درین بساط، بجز شربت شهادت نیست میی که تلخی مرگ از گلو تواند شست

دست از جهان بشوی که اطفال حادثات افشانده‌اند میوهٔ این شاخ پست را

دل بی طاقتی چون طفل بدخو در بغل دارم که نتوانم به کام هر دو عالم داد تسکینش

دل ز همدردان شود از گریه خالی زودتر وقت شمعی خوش که پا در حلقه ماتم نهاد

یک صبحدم به طرف گلستان گذشته‌ای شبنم هنوز بر رخ گل آب می‌زند!

دندان ما ز خوردن نعمت تمام ریخت اندوه روزی از دل ما کم نمی‌شود

دیدن یک روی آتشناک را صد دل کم است من به یک دل، عاشق صد آتشین رخساره‌ام

راهی که راهزن زد، یک چند امن باشد ایمن شدم ز شیطان، تا توبه را شکستم

ره ندارد جلوهٔ آزادگی در کوی عشق سرو اگر کارند این‌جا بید مجنون می‌دمد

ز آب من جگر تشنه‌ای نشد سیراب چه سود ازین که فلک لعل آبدارم کرد؟

ز چشم بد، خدا آن چشم میگون را نگه دارد! که در هر گردشی مست تماشا می‌کند ما را

ز دست راست ندانستمی اگر چپ را چه گنجها به یمین و یسار داشتمی

ز من به نکتهٔ رنگین چون لاله قانع شو که از برای درودن نکشته‌اند مرا

زنگیان دشمن آیینهٔ بی‌زنگارند طمع روی دل از تیره‌دلان نیست مرا

ساقیا صبح است می از شیشه در پیمانه کن حشر خواب آلودگان از نعرهٔ مستانه کن

سر مپیچ از سنگ طفلان چون درخت میوه‌دار کز برای دیگران این برگ و بارت داده‌اند

سیل در بنیاد تقوی از بهار افتاده است توبه را آتش به جان از لاله زار افتاده است

شبنم دو بار بازی بستان نمی‌خورد دل را به رنگ و بوی جهان بازگشت نیست

شور و غوغا نبود در سفر اهل نظر نیست آواز درا، قافلهٔ شبنم را

شیوهٔ ما سخت جانان نیست اظهار ملال لاله‌ها بی‌داغ می‌رویند از کهسار ما

صورت حال جهان زنگی و من آیینه‌ام جز کدورت نیست حاصل از دل روشن مرا

عالم خاک از وجود تازه رویان مفلس است بر نمی‌خیزد گل ابری ازین دریای خشک

عشق شورانگیز پیش از آسمان آمد پدید میزبان اول نمکدان بر سرخوان آورد

عنان گسسته‌تر از سیل در بیابانیم به هر طرف که قضا می‌کشد شتابانیم

غفلت نگشت مانع تعجیل، عمر را در خواب نیز قافله ما روانه است

غیر از خدا که هرگز، در فکر او نبودی هر چیز از تو گم شد، وقت نماز پیداست

فنای من به نسیم بهانه‌ای بندست به خاک با سر ناخن نوشته‌اند مرا

کار موقت به وقت است، که چون وقت رسید خوابی از بند رهانید مه کنعان را

کسی به موی نیاویخته است خرمن گل غم میان تو دارد به پیچ و تاب مرا

که می‌آید به سر وقت دل ما جز پریشانی؟ که می‌پرسد بغیر از سیل، راه منزل ما را؟

گر به جرم سینه صافی سنگبارانت کنند همچو آب از بردباریها به روی خود میار

گر محتسب شکست خم میفروش را دست دعای باده پرستان شکسته نیست

گریه‌ها در پرده دارد عیشهای بی‌گمان خندهٔ بی اختیار برق، باران آورد

گوشی نخراشد ز صدای جرس ما ما قافلهٔ ریگ روانیم جهان را

ماتمکدهٔ خاک ،سزاوار وطن نیست چون سیل، ازین دشت به شیون بگریزید

مرا از صافی مشرب ز خود دانند هر قومی که هر ظرفی به رنگ خود برآرد آب روشن را

مرد مصاف در همه جا یافت می‌شود در هیچ عرصه مرد تحمل ندیده‌ام

مشرق خمیازه می‌سازد دهن را حرف پوچ مستی بی درد سر خواهی، لب پیمانه شو

من آن روزی که برگ شادمانی داشتم چون گل بهار خنده‌رو را غنچه تصویر می‌گفتم

من گرفتم که قمار از همه عالم بردی دست آخر همه را باخته می‌باید رفت

میان خوف و رجا حالتی است عارف را که خنده در دهن و گریه درگلو دارد

می‌شوند از سردمهری، دوستان از هم جدا برگ‌ها را می‌کند فصل خزان از هم جدا

نام بلبل ز هواداری عشق است بلند ورنه پیداست چه از مشت پری برخیزد

نرمی ره شد چون مخمل تار و پود خواب من جای گل، ای کاش آتش زیر پا می‌داشتم

نفس سوختهٔ لاله، خطی آورده است از دل خاک، که آرام در آن‌جا هم نیست

نمی‌دهی قدح بی شمار اگر ساقی شمار قطرهٔ باران کن و پیاله بده!

نیست آسان خون نعمتهای الوان ریختن برگریزان مکافات است دندان ریختن!