تک بیت ها – صائب تبریزی

پیش ازین، بر رفتگان افسوس می‌خوردند خلق می‌خورند افسوس در ایام ما بر ماندگان

تا می‌توان گرفتن، ای دلبران به گردن در دست و پا مریزید، خون حلال ما را

تو پا به دامن منزل بکش که تا دامن هزار مرحله دارد شکسته‌پایی ما

جایی نمی‌روی که دل بدگمان من تا بازگشتن تو به صد جا نمی‌رود

جهان بهشت شد از نوبهار، باده بیار که در بهشت حلال است باده نوشیدن

چنان شد عام در ایام ما ذوق گرفتاری که آزادی کند دلگیر، اطفال دبستان را

چه سود ازین که چو یوسف عزیز خواهم شد؟ مرا که عمر به زندان گذشت و چاه تمام

چو شد زهر عادت، مضرت نبخشد به مرگ آشنا کن به تدریج جان را

چون به داغ غربت من دل نسوزد سنگ را؟ خال موزونم که بر رخسار زشت افتاده‌ام

چون کمان و تیر، در وحشت سرای روزگار تا به هم پیوسته‌ایم از هم جدا افتاده‌ایم

چیده‌ایم از دو جهان دامن الفت چون سرو هر که از ما گذرد آب روان می‌دانیم

حیرت مرا ز همسفران پیشتر فکند پای به خواب رفته درین ره روانترست

خانه بر دوش‌تر از ابر بهاران بودم لنگر درد تو، چون کوه گران کرد مرا

خصم درونی از برون، بارست بر دل بیشتر با دشمنان کن آشتی، با خویشتن در جنگ شو

خوش بود در قدم صافدلان جان دادن کاش در پای خم می‌شکند شیشهٔ ما

داغ عمر رفته افسردن نمی‌داند که چیست آتش این کاروان، مردن نمی‌داند که چیست

در پایهٔ خود، هیچ کسی خرد نباشد تا جغد بود ساکن ویرانه، بزرگ است

در دل آهن کند فریاد مظلومان اثر ناله از زندانیان افزون بود زنجیر را

در عالم ایجاد من آن طفل یتیمم کز شیر، به دشنام کند دایه خموشم

در معرکهٔ عشق، دلیرانه متازید بر صفحهٔ دریا نتوان مشق شنا کرد

درین دو هفته که مهمان این چمن شده‌ای به خنده لب مگشا، روزگار گلچین است

دست و پا گم می‌کنم زان نرگس نیلوفری من که عمری شد بلای آسمانی می‌کشم

دل دیوانهٔ من قابل زنجیر نبود ورنه کوتاهی ازان زلف گرهگیر نبود

دل نبندند عزیزان جهان در وطنی که به یوسف ندهد وقت سفر پیرهنی

یک دل نشد گشاده ز گفت و شنید من با هیچ قفل، راست نیامد کلید من

دلم ز منت آب حیات گشت سیاه خوش آن که تشنه به آب بقا رسید و گذشت

دور گردان را به احسان یاد کردن همت است ورنه هر نخلی به پای خود ثمر می‌افکند

ذوق وصال می‌گزد از دور پشت دست گرم است بس که صحبت من با خیال تو

رفتی و از بدگمانیهای عشق دوربین تا تو می‌آیی به مجلس، دل به صد جا می‌رود

روشندلی نمانده درین باغ و بوستان با خود مگر چو آب روان گفتگو کنم

ز باده توبه در ایام نوبهار مکن به اختیار پشیمانی اختیار مکن

ز درد خویش ندارم خبر، همین دانم که هر چه جز دل خود می‌خورم زیان دارد

ز عمر، قسمت ما نیست جز زمان وداع چو آن چراغ که وقت سحر شود روشن

زان چهرهٔ عرقناک، زنهار بر حذر باش سیلاب عقل و هوش است، این قطره‌های باران

زین بیابان گرمتر از ما کسی نگذشته است ما ز نقش پا چراغ مردم آینده‌ایم

سپهر خون به دلم می‌کند، نمی‌داند که آبروی سفال شکسته از باده است

سوگند می‌دهم به سر زلف خود ترا کز من اگر شکسته تری یافتی بگو

شب را اگر از مرده دلی زنده نداری جهدی کن و دامان سحرگاه نگه‌دار

شعار حسن تمکین، شیوه عشق است بیتابی به پایان تا رسد یک شمع، صد پروانه می‌سوزد

شیرازه نگیرد به خود اوراق حواسم بر هم زدهٔ زلف نگارم چه توان کرد

صد بیابان درمیان دارند از بی نسبتی گر به ظاهر کوه باصحرا به هم پیوسته است

طالعی کو، که گشایم در گلزار ترا؟ مغرب بوسه کنم مشرق گفتار ترا

عرق شبنم گل خشک نگشته است هنوز مگذارید که گلچین به شتابش ببرد

عمر رفت و خار خارش در دل بیتاب ماند مشت خاشاکی درین ویرانه از سیلاب ماند

غافل کند از کوتهی عمر شکایت شب در نظر مردم بیدار، بلندست

غم عالم فراوان است و من یک غنچه‌دل دارم چسان در شیشهٔ ساعت کنم ریگ بیابان را؟

فغان که کاسهٔ زرین بی نیازی را گرسنه چشمی ما کاسه گدایی کرد

قامت خم مانع عمر سبکرفتار نیست سیل از رفتن نمی‌ماند اگر پل بشکند

کدام دیدهٔ بد در کمین این باغ است ؟ که بی نسیم، گل از شاخسار می‌ریزد

کم نشد از گریهٔ مستانه، خواب غفلتم سیل نتوانست کند از جای خود این سنگ را