“Устоди ағонӣ ва нағамот Борбад ба созу
навои хеш Эронзаминро бар халифаҳои
аъроб шӯр ангезонид, чун ин қасдаш
натиҷа надод, панҷаҳои ҳазордастонашро
бибурид ва сози барбаташро оташ зад”.
Аз “Китоб-ут-тоҷ”
Чӣ суд аз дасти ман, гар нашканад дастони ғосибро?
Чӣ суд аз захмаи ман, гар ба захми халқ марҳам нест?
Чӣ суд аз панҷаи ман, то натобад панҷаи золим?
Чӣ суд аз нағмаи ман, то ба дарди халқ ҳамдам нест?
Ало мардум,
Ман аз дарди шумо зодам,
Ман аз ёди шумо зодам,
Ман аз хоки тапишҳои шумо рустам,
Зи бунёди шумо зодам.
Агар ман Борбад бошам,
Ба ҷои орзуҳои ҷаҳонзоди шумо зодам.
Вале имрӯз,
Рӯзе, ки шумову ман ҳама дар панҷаи ағёр мепечем,
Аҷам хоҳад таҳи дори аҷал шуд,
Аҷам хоҳад гирифтори адам шуд,
Вой бар ҳоли аҷамбошон!
Намедонам,
валекин косаи удам ҳамегӯяд,
ки садҳо сол андар косаи сарҳоятон томот меҷӯшад
Дигар, савганд бо номи бузургони Аҷам,
Касе аз косаи барбат
бароҳат косаи шарбат наменӯшад.
Дигар аз гӯши уди ман намеояд
Хурӯши тору пуди мо.
Дигар бар гардани Эрон намепечад
Батар аз мор гардони суруди мо.
Дигар дар коми ҷаҳлу кӯрӣ хоҳад буд
Замини бошу буди мо.
Ало мардум,
Маро шириннафас хондед,
Маро ширинадо хондед.
Агар шириннафас бошам,
Чаро дар рӯзи талху дар ано ҳастед?
Агар ширинадо бошам,
Чаро обу адо ҳастед?
Агар шириннафас бошам, фидои он нафасҳоям,
Ки нагзоранд дар мулки Аҷам мискину танҳоям.
Агар шириннаво бошам, навои миллати хешам,
Агар ширинадо бошам, адои миллати хешам!
Мабод он рӯз, то аз қавмдони худ ҷудо бошам,
Навои бенаво бошам…
Ба зери осмонҳо
Сар ба каф бигзошта бехешу дилрешам
Сари ин мушкила ҳар дам биандешам:
Чӣ суд аз шуълаи овози ман,
Гар оташи исёни мардумро наафрӯзад?
Чӣ суд аз пардаи торам,
агар аз рӯи аъдо пардаи ҳилат набардорад?
Чӣ аз тарзахмаам суде,
ки меҳру эътиқоди халқ хушкидаст?
Чӣ аз ромишгариям суд,
гар як лаҳза оромиш надорад мулк?
Чӣ аз хунёгариям суд,
гар хуни нажодам бар ҳадар резад?
Ағониҳои ман суде нахоҳад дошт
То дуди фиғони халқ мепечад ба гардунҳо,
Ки гаҳвори “Авасто”-ро
Тасаллут мекунанд оворагони дашту ҳомунҳо.
Агар фарёди ман фарёдрас пайдо нахоҳад кард,
агар овози ман дар зодбуми дилнавози ман
надорад як ҳамовозе,
Яқин дорад,
Аҷам з-ин баъд дар каф бод хоҳад буд,
Ватан сайронгаҳи бедод хоҳад буд…
Агар аз барбати ман зарбати қотеъ ба душман нест,
Гар ангушти маро нирӯи бозуи Таҳамтан нест,
Чӣ нирӯе далелам мешавад бар сеҳру эъҷозе?
Чӣ ҷодуе далелам мешавад бар пардапардозӣ?
Агар дар савти ман оҳанги сатват нест,
Агар дар ҳанҷара-м тезии ханҷар нест,
Агар шеъру тарона дар ҷаҳони бекарона
Паи ободию озодии абнои кишвар нест,
Гузаштам аз чунин санъат,
Ки лаънат бар чунин санъат…
Ало, як идда Салмонҳо,
Шумо танҳо барои хештан ҳастед,
Куҷо баҳри Ватан ҳастед???
Ватан баҳри шумо як ҷойгоҳи хурдану хоб аст,
“Шароб асту кабоб асту рубоб аст”
Вале рӯзе чу аз ман ёд меоред,
(Агар инсофатон бошад!)
Ватан бо чеҳраи раббонии хеш,
Ватан бо ҷазбаи кайҳонии хеш
Беҳ аз сад масҷиду меҳроби аъроб аст…
Пас аз ман баъд мефаҳмед:
Ватанро дар раҳи диноварӣ ҳарвонагаҳ кардед,
Аҷамро рӯсияҳ кардед…
Замоне ёд меоред аз ман
ва аз ангуштҳои ханҷари навмедӣ бибрида
ва ҳам аз барбати дар оташи навмедӣ сӯзида;
Замоне ёд меоред аз ман,
Ки аз дарди Аҷам дар бекаронҳо
Навои Борбад барбод гардида…
[1986]
