زندگینامه شوکت بخارایی
محمد بن اسحاق بخارایی مشهور و متخلص به شوکت (؟ – ۱۶۹۵م) شاعر فارسی زبان در سدهٔ یازدهم هجری/هفدهم میلادی بود. محمد بن اسحاق بخارایی در سالی نا معلوم در بخارا زاده شد (به گمان سیروش شمیسا حدود ۱۰۵۳ق/۱۶۴۳م). پدرش صرافی بود که در جوانی شوکت درگذشته و او مدتی شغل پدر را ادامه داد و پس از آن به سیاحت در ایران و عثمانی پرداخت. بخارایی در هرات مورد توجه میرزا اسعدالدین محمد راقم واقع گردید و مدتی نزد او بود، در اواخر عمر به اصفهان آمد و در محوطهٔ مقبرهٔ علی بن سهیل اصفهانی در حومهٔ شهر، منزلی گزید و به ریاضت مشغول شد. «با اینکه همواه به گوشه نشینی و شوریدگی به سر می‌برد، اما شعرا و فضلای عصر برای وی احترام زیادی قائل بودند.» محمدعلی حزین لاهیجی از معاصران او در تذکرهٔ خود نوشته که در کودکی اش او را روزی همراه پدرش دیده است. شعر شوکت نزد ادیبان عثمانی و هرات مشهور بوده است.
شوکت بخارایی در سال ۱۱۰۷ق در اصفهان درگذشت (به گمان سیروش شمیسا ۱۱۱۱ش/۱۶۹۹م)[۴]، و در عبادتگاه خود به خاک سپرده شد. ماده‌تاریخ آن از نظمی تبریزی:
دریغا که شوکت آن شاعر که او را
به میدان سخن، عمری یلی بود
بود پر نور خاکش، زانکه دائم
دلش با نور ایمان منجلی بود
به تاریخش رقم زد کلک «نظمی»
دل شوکت پر از یاد علی بود
نمونه شعری
چنان گریم به درد دل به راه توسن نازت
که خون گردد حنای پایت از چشم رکاب آی
ز من پنهان چه می‌داری از کجا می‌خورده می‌آیی؟
چنان مستی که از رنگ رخت بوی شراب آید
